Een jaar na de mars van de duizend toga’s in Warschau liepen tientallen magistraten en burgers onlangs een virtuele route van de Poolse hoofdstad naar Luxemburg, de zetel van het Europese Hof van Justitie. Initiatiefnemer was Iustitia, de Poolse zustervereniging van de Nederlands Vereniging voor Rechtspraak (NVvR). Als motto introduceerde Iustitia de hashtag #theruleoflawunitesus om uitdrukking te geven aan het belang van de rule of law en de solidariteit van magistraten wereldwijd. Het uiteindelijke doel, 1324 kilometer verderop, werd ruimschoots gehaald. In totaal werd wereldwijd ruim 11.945 km gewandeld en gefietst, zelfs in de Verenigde Staten. Iustitia maakte van deze mars een filmpje. De inspanningen van Iustitia om de rule of law in Europa blijvend onder de aandacht te brengen en op te komen voor Poolse magistraten die in hun onafhankelijkheid worden bedreigd, was voor Jette Christensen, lid van het Noorse parlement, aanleiding om de Poolse rechtersvereniging voor te dragen voor de Nobelprijs voor de Vrede.
Iustitia liet daarop weten dat zij de nominatie zien als “ondersteuning in hun gevecht voor een democratisch Europa, gebaseerd op principes. Als mensenrechten, de rule of law en vrijheid van meningsuiting worden bedreigd, staat onze gezamenlijke vrede op het spel.”
Geuzenpenning
De Geuzenpenning wordt dit jaar toegekend aan de voormalige voorzitter van het Poolse hooggerechtshof, Malgorzata Gersdorf, vanwege haar grote inzet voor de onafhankelijke rechtspraak in Polen. Gersdorf was op 29 november 2019 nog hoofdgast en spreker tijdens de rechtsstaatconferentie van de NVvR, waar het Risk & Compliance Platform Europe ook aanwezig was. Zij weerstond tot aan haar pensionering in 2020 een ongekende laster-, treiter- en intimidatiecampagne van de rechts-conservatieve partij PiS, die sinds de verkiezingswinst in 2015 poogt de rechterlijke macht onder haar controle te krijgen.
Zo verzette Gersdorf zich tegen de plotselinge verlaging van de pensioenleeftijd van rechters. De Europese Commissie kwam tegen de vervroegde pensionering in verzet en spande succesvol een zaak aan voor het Europees Hof van Justitie in Luxemburg. Hierna werd het de Poolse regering verboden om zittende rechters vervroegd met pensioen te sturen. Gersdorf maakte haar termijn daarna af en ging in april vorig volgens de oorspronkelijke wettelijke termijn met pensioen.
De Geuzenpenning wordt jaarlijks toegekend aan mensen of organisaties die zich inzetten voor de mensenrechten en uitgereikt op 13 maart in de Grote Kerk in Vlaardingen. Door het coronavirus wordt de penning niet uitgereikt op 13 maart dit jaar, maar een jaar later. Wel houdt Gersdorf op die datum een toespraak.
Bron: NVvR
Foto: Malgorzata Gersdorf tijdens haar toespraak in Den Haag op 29 november 2019.
