Twee kleine probleempjes bij twee grootbanken

Michel Klompmaker
Laten we maar op alfabetische volgorde beginnen met ABN Amro Bank. Daar is de afgelopen week het nodige gedoe geweest rond het vertrek van de voorzitster van de Raad van Commissarissen Olga Zoutendijk (zie foto). Medio 2014 trad zij aan bij ABN Amro Bank, na een mooie carrière in het buitenland. Nu is ze opgestapt en een belangrijke aandeelhouder, de Nederlandse staat, laat weten bij monde van de minister van Financiën Wopke Hoekstra dat de affaire «ongelukkig» is. Ondertussen heeft een andere Nederlandse grootbank, de Rabobank kunnen schikken met de Amerikaanse autoriteiten voor een bedrag van bijna 300 miljoen euro.

Olga Zoutendijk werd met veel lof binnengehaald in 2014, als zijnde de ideale voorzitster van de raad van Commissarissen in een nogal turbulente periode in aanloop naar de geplande beursgang. Maar blijkbaar is er iets misgegaan in de communicatie tussen het dagelijks bestuur van de bank en mevrouw Zoutendijk, die als we de berichten in de pers moeten geloven nogal dicht tegen de dagelijks bestuur aan schuurde en er een eigenzinnige interpretatie van intern toezicht op nahield.
Olga Zoutendijk: «Ik kijk met veel voldoening terug op wat er de afgelopen vier jaar is bereikt. Graag wil ik iedereen bedanken die hier aan bijgedragen heeft. Ik dank de klanten, medewerkers, leidinggevenden, aandeelhouders en de toezichthouders voor het vertrouwen dat ik ontving om gestalte te geven aan een toekomstbestendig ABN Amro.»
De Raad van Commissarissen van ABN Amro Bank respecteert de overwegingen die Olga Zoutendijk met de Raad heeft gedeeld en alle leden van de Raad hebben haar uitdrukkelijk bedankt voor haar constructieve rol in het opnieuw positioneren van de bank, volgens het persbericht van de bank zelf.
Ondertussen buigt ook de ECB zich over de ontstane situatie bij deze belangrijke systeembank. Maar niet alleen de ECB, ook DNB en het ministerie van Financiën, nog steeds een belangrijke aandeelhouder namens de belastingbetalers, maken zich toch wel wat zorgen en zullen ongetwijfeld op korte termijn duidelijkheid willen ontvangen van de bank…
Wordt vervolgd dus voor wat betreft de ABN Amro Bank.
Ondertussen zijn er door die andere Nederlandse grootbank, meer bepaald door een van haar dochters, te weten Rabobank, National Association (RNA), een in Californië gevestigde dochteronderneming van Coöperatieve Rabobank, U.A. (Rabobank), overeenkomsten gesloten met het Amerikaanse Openbaar Ministerie en de Office of the Comptroller of the Currency (OCC). Deze overeenkomsten zijn het slot van eerder bekendgemaakte onderzoeken naar tekortkomingen in het “Bank Secrecy Act en Anti-Money Laundering (BSA/AML)” compliance programma van RNA en het hiermee verband houdende gedrag van enkele oud-medewerkers vóór 2014.
RNA is overeengekomen om ongeveer EUR 298 miljoen (USD 369 miljoen) te betalen. RNA is ook overeengekomen om schuld te bekennen aan het belemmeren van een onderzoek van toezichthouder OCC. Conform de overeenkomst met het Amerikaanse Openbaar Ministerie zullen geen verdere stappen tegen RNA worden ondernomen met betrekking tot het compliance programma en gerelateerde gedragingen. RNA is onderzocht door het Amerikaanse Openbaar Ministerie, de OCC en het Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN). Gezien het overlappende karakter van de onderzoeken en de maatregelen die de bank heeft genomen om het compliance programma te versterken, zal FinCEN, die haar onderzoek ook heeft afgerond, geen sancties opleggen of aanvullende maatregelen eisen. Het schikkingsbedrag is in lijn met de op 2 januari jl. bekendgemaakte voorziening van RNA en wordt verantwoord in de jaarresultaten van 2017.
Wiebe Draijer, voorzitter van de Groepsdirectie van Rabobank: «De bevindingen bij onze dochter RNA hebben betrekking op gebeurtenissen die plaatsvonden vóór 2014. De overtredingen zijn ernstig, betreurenswaardig en onaanvaardbaar. Rabobank is volledig gecommitteerd aan de hoogste niveaus van integriteit en aan strikte naleving van alle toepasselijke wetten, voorschriften en normen in elk van de markten en jurisdicties waarin zij actief is. Rabobank en RNA hebben volledig meegewerkt aan de onderzoeken door de autoriteiten, die dit specifiek hebben erkend. RNA heeft met volledige steun van Rabobank grote inspanningen geleverd om zijn interne controles en risicobeheerfuncties te versterken, wat ook door de autoriteiten is bevestigd.”
Nils de Heer, auteur van «de Pijnbank», heeft een wat andere kijk op deze zaak: «Het moreel kompas van Rabobank is in de laatste veertig jaar volledig van slag geraakt. Beginnende met `de affaire Verhoef´ midden jaren tachtig van de vorige eeuw, waarin door klokkenluider drs. Leo Verhoef RA werd aangetoond dat Rabobank op niet toegestane wijze de winst van lokale banken oppoetste, hobbelt de noodlijdende Utrechtse rentebank inmiddels van schandaal naar schandaal. Zij heeft alleen tussen 2013 en 2018 al grofweg 1 miljard euro moeten uitgeven aan (buitenlandse) boetes en schikkingen.»