Trop is te veel
Lang voordat de sportcommentator Garry Lineker met zijn beruchte uitspraak aangaf dat de uitkomst van iedere internationale voetbalwedstrijd vooraf vastlag omdat uiteindelijk de Duitsers toch winnen, kende China reeds een veel accurater spreekwoord dan de voorspelling van de voormalige topspits. Over de eindwinst valt immers niet te twijfelen: China wint altijd, ook al duurt het 1000 jaar … Een ondubbelzinnige verwijzing naar de grote verdienste van terughoudendheid en geduld om een doelstelling te bereiken. Laat dit nu precies die twee eigenschappen zijn waar de Amerikaanse president overduidelijk niet over beschikt, want met zijn impulsieve tweet over de (mogelijke) invoering van een additionele invoertaks van 10 % op Chinese producten, geeft Trump aan dat zijn strategie tot nu toe faalt. Integendeel zelfs, sedert de VS in juli 2018 met het opleggen van importtarieven van 25 % de Chinese overheid (onder meer) trachtte te verplichten om haar binnenlandse markt toegankelijker te maken voor Amerikaanse bedrijven, is het handelsoverschot van China met de VS alleen maar verder toegenomen. Trump toont zich nu een zeer slecht pokerspeler door zijn kaarten op tafel te smijten waardoor het meteen iedereen duidelijk wordt dat de Amerikaanse tactiek enkel bestaat uit eenzijdige tariefverhogingen, die noch op korte noch op middellange termijn baten.
Op lange termijn geeft dit de Chinese overheid alle argumenten om haar wisselkoers naar een lager niveau ten opzichte van de VS te laten evolueren en haar concurrentiële positie nog te verstevigen. Tot enige tijd geleden sprong China echter erg omzichtig om met het gebruik van zijn wisselkoers in de handelsoorlog, ondanks de provocerende taal en dreigementen van de Amerikaanse president. De tweet van Trump waarmee hij onlangs totaal onverwacht nog verdere heffingen aankondigde boorde iedere hoop op een oplossing van het conflict op korte termijn roekeloos en meedogenloos diep de grond in.
De aankondiging van de 10 % verhoging wordt algemeen gezien als een wanhopige zet waaruit blijkt dat de VS enkel dit wapen kan inzetten waarvan het eigenlijk zou moeten weten dat hiermee het tegenovergestelde resultaat wordt bereikt. De Chinese overheid heeft dan ook vrijwel onmiddellijk de gelegenheid te baat genomen om haar munt terug te laten vallen tot het laagste niveau in 11 jaar en liet haar wisselkoers zonder verpinken voorbij de symbolische grens van 7 yuan per US dollar gaan.
China krijgt nu het verwijt een wisselkoers manipulator te zijn. Maar deze beschuldiging is gemakkelijk te weerleggen. De Chinese overheid kan hierbij verwijzen naar de richtlijnen en aanbevelingen van het IMF die opleggen dat zijn muntkoers meer door de vrije markt moet worden bepaald. En wat denkt u dat een munt op de vrije markt zou doen wanneer haar economie slabakt, haar export gehinderd dreigt te worden door repetitief verhoogde importtaksen en de rente naar een lager niveau moet worden gestuurd om de economische activiteit terug op toerental te krijgen? Stevig dalen, natuurlijk.
De compleet ondoordachte zet van Trump geeft de kans aan China om nu zijn sterkste wapen in te zetten. Een verdere terugblik op de wisselkoers van de yuan roept al snel het schrikbeeld op van nog meer drastische depreciaties.
Allemaal tot grote frustratie van de Amerikaanse president die hierin weeral manipulatie ziet en maar al te graag zou reageren met een gelijksoortige manipulatie. Maar hiervoor moet hij opnieuw aankloppen bij de Amerikaanse centrale bank om te interveniëren op de wisselmarkten en het is maar zeer de vraag of hij daar op voldoende medewerking kan rekenen. De Amerikaanse dollar is nu eenmaal duur om gegronde economische redenen. De economie in de VS draait op een duidelijk hoger toerental dan in het amechtige en verdeelde Europa, het door verregaande vergrijzing verlamde Japan en het door economische onzekerheid geteisterde China.
In tegenstelling tot de zijn Amerikaanse collega, heeft president Xi wel de vrije hand om de Chinese centrale bank zijn beleid op te leggen. Het is overigens geen zekerheid dat de Chinese overheid onlangs doelbewust is opgetreden op de wisselmarkten. Misschien waren zij even verrast als wij door de plompe tweet van Trump en moesten ze zich hierover beraden. Daarenboven is de hele Chinese regeringstop momenteel in een gezamenlijk zomerreces ergens aan de Chinese oostkust, zich buigend over de mogelijke oriëntatie van de Chinese economie op lange termijn.
Maar benevens een slechte pokeraar, is de Amerikaanse president ook een slecht verliezer en dreigt dit conflict in een soortgelijk politiek moeras terecht te komen als destijds bij de Vietnamoorlog. Je weet dat de strategie volkomen faalt maar je blijft Noord-Vietnam met bommen bestoken omdat je je ongelijk niet wilt toegeven.
«There must be some way out of here, said the Joker to the thief.» Wanneer beide partijen de kans krijgen om zonder verder gezichtsverlies weg te wandelen van deze pokertafel, dan kunnen de verdere gevolgen beperkt blijven. China zal deze handelsoorlog zonder twijfel winnen. Chinezen kunnen nu eenmaal beter tegen verregaande ontberingen, zeker wanneer ze die kunnen toeschrijven aan een buitenlandse agressor.
