T’ is nog niet al naar de wuppe

Voor ondernemerschap van het meer slagvaardige type, kunt u zich best westwaarts begeven. Verder nog dan de Leie en blijven doorrijden tot de skyline van de Belgische kust u de lust tot het voortzetten van uw reis zal ontnemen. In het tussenliggende gebied dat u zodoende hebt weten te ontdekken, kunt u de soms wat knorrige West-Vlaming ontwaren die, met het hoofd diep tussen de schouderbladen verzonken, de striemende noordwestenwind telkens opnieuw weet te doorstaan en uit deze reeks van overwinningen, de nodige moed en een verscherpt inzicht heeft weten te putten om zijn of haar onderneming te wapenen tegen onvermijdelijke tegenwind. Ondernemerschap laat zich zomaar niet aflezen uit de successen die worden geboekt. Deze zijn immers dikwijls vertekend door een factor zoals tussentijds geluk, zodat over de vaardigheden van bedrijfsleiders en werknemers enkel op langere termijn kan worden geoordeeld. Neen, een doortastende zakelijke of industriële aanpak spiegelt zich aan de houding waarmee wordt omgegaan met de tegenslagen die onlosmakelijk verbonden zijn aan iedere vorm van economische activiteit. En hier onderscheidt de West-Vlaming zich met verve. 
Wanneer men met tegenspoed wordt geconfronteerd, dan wordt dit in gindse contreien niet met gelatenheid aanvaard maar wordt het strijdtoneel eerst met het nodige realisme overschouwd. Na een nuchtere ontleding blijkt meestal dat nog niet alles is verloren en dat wat nog overblijft meestal voldoende is om er opnieuw mee aan de slag te kunnen gaan. T’ is nog niet al naar de wuppe ….[*] Hoe zou men deze grondhouding ooit beter kunnen verwoorden? Liefst dan nog zo onverstaanbaar mogelijk uitgesproken, al was het maar om het geheim niet meteen aan iedereen te verklappen.
Wie het echter aandurft om toch verder te reizen in Westelijke richting zal alleszins baat hebben bij dit basisinzicht. De schokkende verrassing van de uitslag van het Brexit referendum joeg menig belegger op de kast, terwijl nadien beschouwd (maar zoals u vooraf werd gesteld) dit gewoon andere opportuniteiten creëert, eens het geweeklaag van de Europese politici hieromtrent is uitgedoofd. Gelukkig hielden we voet bij stuk. Nog een oceaan verder stelt zich momenteel een vergelijkbare situatie na de onverwachte uitslag van de Amerikaanse verkiezingen. Eerst een serieuze dip op de beurzen, om daarna de constructieve visie de overhand te geven en na 8 november zeer snel op te veren.
Laat het ons economisch inderdaad eens over een andere boeg gooien of om het standpunt van de financiële markten in Bijbelse termen te vertalen: misschien is het moment wel gekomen om de visnetten in een ander deel van het meer uit te werpen. Meer bepaald, in het diepe (lees: gevaarlijke en onbekende) deel, ervan – zo luidde althans de Messiaanse opdracht – hetgeen destijds echter ook op veel terughoudendheid en scepticisme werd onthaald. Of de netten opnieuw tot barstens toe vol vis kunnen worden opgehaald – zoals de evangelist Lucas ( 5:6-7) ons met enthousiasme wist te berichtten – durven we deze keer echter niet met zekerheid te voorspellen …
Maar de financiële markten lijken het voordeel van de twijfel – minstens tijdelijk – te geven aan de nieuwe wind die de pas verkozen president aankondigt. Zozeer zelfs dat de – tot voor kort – dood gewaande rentetarieven op lange termijnobligaties wereldwijd een plotse en hevige opstoot kenden. Een scenario van hogere groei en aantrekkende inflatie zat immers totaal niet meer verwerkt in de lange termijn rentevoeten en de recente (lichte) verbetering in het economische verwachtingspatroon bezorgde vandaar ook een adrenalinestoot aan de lange termijn rentetarieven, gevolgd door evidente en substantiële verliezen op de obligatiemarkten.
Een dergelijke opwaartse beweging van de lange termijnrente was echter al langer in de maak en wachtte enkel nog op een aanleiding om uiting te geven aan het feit dat de tarieven te hard waren doorgezakt met zelfs negatieve rentevoeten op langetermijnobligaties in Duitsland tot gevolg. Ook in ons rentemodel waren de tarieven tot de onderste band van de voorspelling doorgezakt, waarbij de Duitse rente zelfs door de ondergrens van onze verwachtingen ging, als een rechtstreeks gevolg van de quantitative easing van de ECB en de niet aflatende flight to quality binnen de eurozone.
De economische situatie, noch in de eurozone, noch in de VS en zeker al niet in China, kan dergelijke extreem lage tarieven nog verantwoorden. Dit fenomeen duidde erop dat het bewerkstelligen van een duurzaam economisch herstel teveel werd overgelaten aan de monetaire overheden, zonder dat deze op enige ruggensteun mochten rekenen op het vlak van aanvullende economische stimulansen van de politieke overheden, die zich, tot vervelens toe, beperkten tot het hameren op (lineaire) besparingen en die de financiële sector overstelpten met verstikkende kapitaalvereisten en kubieke meters aan bijkomende regelgeving. De hint van de nieuwbakken Amerikaanse president dat de Dodd-Frank-regelgeving – spoorslags ingevoerd na het debacle van 2008 – gedeeltelijk zou kunnen worden teruggeschroefd, zorgde dan ook voor een opvallende opleving van de koersen van bankaandelen.
Ook de waarden uit de biotech- en farmasector werden vanuit hun gedeprimeerde niveaus opgevist maar de koerswaardering van een groot aantal van deze aandelen is nog mijlenver verwijderd van hun fundamenteel verantwoorde niveaus. De opleving van de lange termijn renteniveaus zal echter snel aan stoom verliezen en een tussentijdse halte inbouwen. De rentebeweging heeft vooral voor een normalisatie gezorgd, zonder meer. De economische groei in Europa is nog te zwak om enig inflatiegevaar te ontwaren, terwijl de Amerikaanse waarnemers op deze niveaus liever afwachten tot ze op basis van de eerste concrete politieke maatregelen een beter zicht zullen krijgen op de toekomstige evolutie van hun economie en inflatieniveaus. Maar de (lichte) opwaartse trend van de rentetarieven is hiermee duidelijk ingezet, zonder een dreigende vorm aan te nemen.
De voorspellende conjunctuurindicatoren bevestigen alleszins reeds de geleidelijke verbetering van de industriële activiteit in de VS. De (sterk) vooruitlopende Empire State (New York) indicator zet zijn opwaartse pad verder, terwijl ook de recentste business conditions index van Morgan Stanley een substantiële postelectorale opsprong laat optekenen. Hierdoor loopt de kans op een verhoging van de Amerikaanse beleidsrente met 0,25% verder op en bereikt ze zelfs het niveau van quasi zekerheid met een toegekende probabiliteit van 90%. Deze wijziging in de beleidsrente is voorzien na de FOMC-meeting van de Amerikaanse centrale bank van 14 december.
De forse klim van de meeste grondstoffenprijzen laat inmiddels ook weinig aan de verbeelding over. Maar de specifieke opstoot van de koperprijzen stelt ons wel voor een paradox. Uit de capriolen van de prijzen van dit metaal dat veelvuldig in generatoren wordt aangewend, leidde men immers in het verleden ook indicaties af over het toekomstige economische wel en wee van de groeilanden.
De evolutie van de economische groei in de groeilanden is dan weer in belangrijke mate afhankelijk van de Amerikaanse politiek inzake handelsovereenkomsten, maar dat is dan weer een onderwerp dat nogal wat bittere en expliciete kritiek meekreeg tijdens de afgelopen verkiezingscampagne. Of de nieuwe president zijn intenties hieromtrent inderdaad wil bijsturen, blijft intussen een open vraag. Het profiel van de personen die tot nu toe benoemd zijn op sleutelposities laat alleszins nog niet toe om hieruit een wijziging van het vooropgestelde beleid af te leiden.
* Met dank aan het Zesde Metaal met wie we de bewondering voor de bekendste inwoner uit Ploegsteert delen.