Piet Klop: de "controletoren" bij het risicomanagement in de publieke sector staat op omvallen!

Michel Klompmaker
Onlangs spraken wij op exclusieve basis met Piet Klop over de speciale benadering van risicomanagement in de publieke sector. Het is belangrijk om in de publieke sector met de beschikbare middelen zoveel mogelijk te bereiken. Maar er zijn altijd risico’s die het bereiken van de doelstellingen in gevaar brengen.

Wat maakt het risicomanagement in de publieke sector zo anders dan in de private sector?
Piet Klop: “Risicomanagement binnen de publieke sector is inderdaad iets aparts, al jaren. In de publieke sector staat het realiseren van de maatschappelijke doelstellingen namelijk centraal. Het is onmogelijk om alle risico’s uit te sluiten. Toch zien we dat als een risico zich manifesteert in de publieke sector de publieke opinie en de media dat toch eigenlijk wel verwachten. En als reflex worden meer regels geëist en in de regel ook ingevoerd. Maar ook hier geldt “het gaat om wat je niet ziet”. In de praktijk zie je dan ook dat het risicomanagement in de publieke sector de neiging heeft tot doel te worden verheven in plaats van middel. Het wordt dan al gauw een bureaucratische ballast. De doelstellingen moeten dan in balans gebracht worden met de naleving van de regels. Regels worden dan leidend in plaats van dienend. In het boekje “De verdraaide organisatie” wordt dat op een mooie manier uitgelegd.»
Je hebt ruim 20 jaar als partner bij Deloitte gewerkt voor de publieke sector. Dus ervaring genoeg zouden we zeggen. Wat is de grootste verandering geweest binnen de publieke sector van de laatste tien jaar die je is bijgebleven en die op het gebied van risk management de grootste impact heeft gehad?
Piet Klop: “Inderdaad, ik ben in mijn Deloitte-tijd breed in de publieke sector aan de slag geweest als accountant en adviseur. Bij veel gemeenten, klein en groot, woningcorporaties en hun externe toezichthouders zoals het Centraal Fonds Volkshuisvesting, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en het Ministerie, waaronder een opdracht rechtstreeks voor de Minister. Ik heb ook gewerkt voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken, onderwijs- en zorginstellingen en overheidsbedrijven, zoals sociale werkvoorzieningen, milieudiensten en afvalinzamelingsbedrijven in zowel gemeenschappelijke regelingen als overheidsvennootschappen. Wat mij het meest getroffen heeft als verandering binnen het risicomanagement in de publieke sector is het feit dat “de controletoren” steeds hoger is geworden. Volgens mij staat de «controletoren»op omvallen!
Sinds enige tijd werk je van je vanuit zijn eigen bedrijf Public Values bv. Wat is je ambitie met dit bedrijf?
Piet Klop: “Mijn ambitie is om met Public Values de collectieve denkkracht in de publieke sector te activeren. Zoals bij de Rijksoverheid, de Politie, gemeenten, zorginstellingen, onderwijs en corporaties. Ook heb ik het samenwerkingsverband Risk Values opgezet. Risk Values adviseert op het gebied van risicomanagement vanuit de visie dat de doelstellingen en de mens (“de soft controls”) centraal staan. Het recente Behavioral Risk Congres van 6 december jongstleden was daar een goed voorbeeld van. Vertrouwen is immers een sleutelbegrip. Ik werk in dit verband samen met dr. Pauline Voortman, die op het onderwerp van vertrouwen is gepromoveerd.”
En dan nu over het nieuwe initiatief, het RiskCongresPublicValues, dat je samen met het Risk & Compliance Platform Europe hebt ontwikkeld. Hoe staat het ermee?
Piet Klop: “Vanuit onze gezamenlijke expertise gaan we daar in New Babylon in Den Haag op donderdag 6 april aanstaande een heel mooi Congres neerzetten. Ik ben ervan overtuigd dat de deelnemers naar huis gaan met veel nieuwe en concreet toepasbare inzichten. We zullen op het Congres een goed werkbare praktische tool («Beheersing beheerst») laten zien voor het detecteren en beheersen van risico’s in samenwerking met Adlasz. Daarnaast zal Meeus haar visie delen op de relatie tussen verzekeren en risicomanagement. Ik denk dat deelnemers daar zelfs concreet financieel hun voordeel mee kunnen doen. Uiteraard besteden we aandacht aan cyber security en de Wet datalekken in verband met de privacy. We zijn in gesprek met een aantal gerenommeerde partijen daarover. In de plenaire sessies zullen mensen uit de praktijk van de publieke sector hun ervaringen en visie delen. Vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)  de risicomanager Chris Ravensbergen en vanuit de Sociale Verzekeringsbank drs. Karin Hubert RA die in het middelpunt van de PGB storm heeft gezeten. Tot slot zullen we deelnemers een kijkje in de keuken geven bij het gesprek met toezichthouders zoals de Autoriteit Financiële Markten, de Autoriteit Wonen, de NZA en DNB. Ik zou zeggen kijkt u even op de speciale congreswebsite, want ervaringen uit de praktijk zullen we meegeven als concrete do’s en do’nts.»