Eind vorige week heeft de Europese Commissie een nieuwe strategie voor een beter internet voor kinderen aangenomen om digitale diensten die geschikt zijn voor bepaalde leeftijden te verbeteren. Elk kind moet daarmee online beschermd en gerespecteerd worden. De afgelopen tien jaren zijn de digitale technologie en de manier waarop kinderen deze gebruiken drastisch veranderd. De meeste kinderen gebruiken hun smartphone dagelijks, bijna twee keer zo veel als tien jaar geleden. Ze gebruiken hem deze ook op veel jongere leeftijd. Moderne apparaten bieden veel voordelen: kinderen kunnen ermee met elkaar communiceren en online leren en spelen. Maar er zijn ook risico’s aan verbonden, zoals desinformatie, cyberpesten of schadelijke en illegale inhoud, waartegen kinderen moeten worden beschermd. De nieuwe Europese strategie voor een beter internet voor kinderen is gericht op toegankelijke, aan hun leeftijd aangepaste en informatieve online-inhoud en -diensten die in hun belang zijn.
Margrethe Vestager, uitvoerend vicevoorzitter voor een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk: «Elk kind in Europa moet kunnen gedijen in een veilige en mondig makende digitale omgeving. Met de nieuwe strategie willen we de toegang tot digitale apparatuur en vaardigheden voor kinderen, in het bijzonder kinderen in kwetsbare situaties, ondersteunen, cyberpesten bestrijden en alle kinderen beschermen tegen schadelijke en illegale online-inhoud. Dit is in overeenstemming met onze kernwaarden en digitale beginselen.»
Dubravka Šuica, vicevoorzitter voor Democratie en Demografie: «De nieuwe strategie voor een beter internet voor kinderen zal ervoor zorgen dat kinderen ongeacht hun geografische, economische en persoonlijke achtergrond online dezelfde rechten genieten als offline, zonder dat er kinderen uit de boot vallen. Alle kinderen moeten online beschermd en gerespecteerd worden, en mondiger worden. Met deze strategie stellen we ook hoge veiligheidsnormen vast en bevorderen we de mondigheid van kinderen en hun actieve deelname aan het digitale decennium in de hele wereld.»
Thierry Breton, commissaris voor de Interne Markt: «Het Europese digitale decennium biedt grote kansen voor kinderen, maar technologie kan ook risico’s met zich meebrengen. Met de nieuwe strategie voor een beter internet voor kinderen bieden we kinderen de vaardigheden en instrumenten om de digitale wereld veilig en met vertrouwen te verkennen. Wij roepen het bedrijfsleven op mee te werken aan een veilige, leeftijdsgeschikte digitale omgeving voor kinderen met inachtneming van de EU-regels.»
De nieuwe Europese strategie voor een beter internet voor kinderen is de digitale tak van de bredere EU-strategie voor de rechten van het kind van de Commissie. Zij weerspiegelt het digitale beginsel dat kinderen en jongeren online moeten worden beschermd en mondiger moeten worden. De strategie volgt op het recente historische voorlopig politiek akkoord over de wet inzake digitale diensten, dat nieuwe waarborgen voor de bescherming van minderjarigen bevat en onlineplatforms verbiedt minderjarigen gerichte reclame te tonen op basis van profilering.
Deze kwesties kregen ook een prominente plaats op de Conferentie over de toekomst van Europa, waar het Europees burgerpanel voor waarden en rechten pleitte voor een betere bescherming van minderjarigen online. Dit werd bekrachtigd door de plenaire vergadering van de Conferentie en is opgenomen in een voorstel in het eindverslag van de Conferentie dat aan de voorzitters van het Europees Parlement, de Raad en de Europese Commissie is voorgelegd.
Beginselen en pijlers van de strategie
* Veilige digitale ervaringen die kinderen beschermen tegen schadelijke en illegale online-inhoud, -gedrag en -risico’s en die hun welzijn verbeteren door middel van een veilige, aan hun leeftijd aangepaste digitale omgeving. Om van de digitale wereld een veilige plaats voor kinderen en jongeren te maken, bevordert de Commissie een EU-code voor leeftijdsgeschikt ontwerp en vraagt zij om tegen 2024 een Europese norm voor online-leeftijdscontrole in te voeren. Ook wordt onderzocht hoe de geplande Europese portemonnee voor digitale identiteit kan worden gebruikt voor leeftijdsverificatie, hoe de snelle melding van illegale en schadelijke inhoud kan worden ondersteund en hoe tegen 2023 één geharmoniseerd nummer, 116 111, slachtoffers van cyberpesten hulp kan bieden.
* Digitale empowerment zodat kinderen de nodige vaardigheden en competenties verwerven om geïnformeerde keuzes te maken en zich veilig en verantwoord te uiten in de onlineomgeving. Om de mondigheid van kinderen in de digitale omgeving te bevorderen, organiseert de Commissie via het netwerk van centra voor een veiliger internet, de ruggengraat van de strategie, campagnes voor mediageletterdheid voor kinderen, leerkrachten en ouders. Zij biedt ook lesmodules voor leerkrachten aan via het portaal betterinternetforkids.eu. Het netwerk van nationale en lokale centra voor een veiliger internet in de lidstaten zal kinderen in kwetsbare situaties beter ondersteunen en de digitale kloof op het gebied van vaardigheden helpen dichten.
* Actieve participatie, respect voor kinderen door hun inspraak te geven in de digitale omgeving, met meer door kinderen gestuurde activiteiten met het oog op innovatieve en creatieve veilige digitale ervaringen. Om kinderen meer te betrekken bij de digitale omgeving, wil de Commissie bijvoorbeeld meer ervaren kinderen andere kinderen laten voorlichten over onlinemogelijkheden en -risico’s, en om de twee jaar een door kinderen gestuurde evaluatie van de strategie organiseren.
Om deze belangrijke pijlers uit te voeren, nodigt de Commissie de lidstaten en de sector uit om mee te werken en de betrokken acties te ondersteunen.
Achtergrond
De strategie bouwt voort op de in 2012 aangenomen Europese strategie voor een beter internet voor kinderen. Deze laatste is van invloed geweest op het nationale beleid in de hele EU en wordt internationaal erkend: zo wordt wereldwijd de jaarlijkse Dag voor een veiliger internet gevierd. Acties ter bestrijding van nepnieuws, cyberpesten en schadelijke en illegale inhoud bereiken elk jaar duizenden scholen en miljoenen kinderen, ouders en leerkrachten. In maart 2021 heeft de Commissie haar allereerste algemene EU-strategie voor de rechten van het kind aangenomen, waarin wordt opgeroepen tot een actualisering van de strategie voor een beter internet voor kinderen uit 2012. Daartoe hebben meer dan 750 kinderen en jongeren hun gedachten en standpunten over onlineveiligheid, -inhoud en -vaardigheden gedeeld tijdens ongeveer 70 raadplegingssessies die in het voorjaar van 2021 door de Centra voor een veiliger internet in heel Europa werden georganiseerd. Er werden ook enquêtes en andere raadplegingen georganiseerd onder ouders, leerkrachten, onderzoekers, nationale deskundigen op het gebied van onlineveiligheid van kinderen en partners uit het bedrijfsleven.
Uit de resultaten blijkt dat kinderen en jongeren onlinerisico’s, zoals schadelijke inhoud, cyberpesten of desinformatie, vaak goed begrijpen, en ook weten welke mogelijkheden het internet biedt. Zij willen ook hun stem laten horen in zaken die hen aangaan. Veel kinderen en jongeren in Europa, in het bijzonder die in kwetsbare situaties, zijn echter nog steeds niet volledig thuis in de digitale wereld. Oorzaken hiervan zijn onder meer armoede, gebrek aan connectiviteit, gebrek aan geschikte apparatuur en gebrek aan digitale vaardigheden of vertrouwen.
