Gemiste kans, de Staat had KLM gewoon moeten kopen…

De KLM krijgt een omvangrijk steunpakket van 3,4 miljard euro. Daarvan komt 1 miljard rechtstreeks van de Nederlandse Staat en de andere 2,4 miljard moet komen van andere financiers, lees banken. In dat laatste geval wordt 90% van de lening gegarandeerd, dus als de KLM failliet gaat dan komt die rekening alsnog bij de Staat. Verder wordt natuurlijk niet genoemd dat de KLM al omvangrijke steungelden heeft ontvangen in de vorm van de NOW regeling. Maar goed, dat krijgen alle bedrijven. Daarnaast wordt er terecht opgemerkt in de brief van het kabinet aan de Tweede Kamer dat er ook nog mogelijk – lees waarschijnlijk – een beroep zal moeten worden gedaan op de aandeelhouders om extra kapitaal te verschaffen. Dit betekent dat daar waar de Staat 14% van de aandelen in haar bezit heeft, zij dus ook in de portemonnee zal moeten tasten. Het bedrag is nog ongewis maar zal ongetwijfeld ook flink zijn. De voorwaarden waaronder dit steunpakket worden verleend zijn boterzacht. De beïnvloedbare kosten moeten met 15% naar beneden. Dat moet onder andere komen uit een salarisoffer van de medewerkers. Zij die meer dan driemaal het modale inkomen verdienen, lees vooral de piloten, moeten 20% inleveren. Het staat er echt moeten, maar daarvan is natuurlijk geen sprake. Het is vaker geprobeerd in Nederland maar nog nimmer gelukt. Personeel moet helemaal niks. Als men niet wil dan is dat niet af te dwingen. De reductie van uitstoot van schadelijke stoffen moet met 50% per passagier ten opzichte van 2005 verminderd worden. Al in 2019 zei Pieter Elbers zelf dat er al 20% minder werd uitgestoten ten opzichte van 2005 dus zo moeilijk kan dat niet zijn. Het gaat dus over per passagier en niet over de totale uitstoot voor de goede orde. Dus als KLM minder Europese bestemmingen zou aandoen en daardoor minder met kleine vliegtuigen gaat vliegen, waar minder mensen in kunnen, en meer met grote dan zou dat best hard kunnen gaan, ook al zeg ik erbij dat ik geen deskundige ben op dit terrein. Bovendien wordt nergens gesproken over wat de mogelijke sancties zullen zijn als die doelstellingen niet gehaald worden. Wat gebeurt er dan? Geld terugbetalen? Lijkt me lastig.

Had de Staat niet beter de KLM van de beurs kunnen halen? Ik denk persoonlijk van wel. Dat is lastig maar vaker vertoond, zie ABN Amro Bank, zie SNS Reaal en ASR. Daarmee had de Staat meer macht gehad en meer invloed kunnen uitoefenen. Nu zet ze een soort regeringscommissaris in om toe te zien op de maatregelen maar dat is een tandeloze tijger want ik lees niets over sancties. Het was ook veel goedkoper geweest. Het aantal uitstaande aandelen is 428.630.000 en de koers iets boven de 4 euro. We rekenen met een zekere premie en voor het gemak nemen we dan een bedrag van euro 5. Het totale bedrag voor Air France-KLM is dan ruim euro 2 miljard. En dan heb je Air France inbegrepen…. Kortom, het was in ieder geval zeker goedkoper geweest. Als de herstructurering dan zou slagen dan zouden we die aandelen weer met winst kunnen verkopen en dan genieten we allemaal een zeker rendement. Het kan ook failliet gaan natuurlijk maar de Staat heeft al aangegeven dat dat niet gaat gebeuren. We hadden er ook lang aan vast kunnen zitten, maar dan was het eventuele rendement ook in de staatskas gevloeid daar waar dat nu in de zakken van aandeelhouders zal verdwijnen, voor 14% de Staat natuurlijk, dat wel. Mijn vraag aan de Minister van Financiën zou zijn of die overweging in beeld is geweest en waarom daar niet voor is gekozen als kennelijk Schiphol en de KLM een zekere publieke functie vervullen en dus van landsbelang zijn. De eeuwige ruzie tussen Schiphol en de KLM was dan misschien ook voorbij geweest. Kortom, gemiste kans.

Leen Paape