De Europese Unie maakt bekend dat er meer dan 1,1 miljard euro wordt geïnvesteerd in zeven grootschalige innovatieve projecten. Met deze subsidies worden projecten ondersteund waarmee baanbrekende technologieën op de markt worden gebracht in energie-intensieve industrieën en in de sectoren waterstof, koolstof afvang, ‑gebruik, en ‑opslag en hernieuwbare energie. De projecten worden gerealiseerd in België, Finland, Frankrijk, Italië, Nederland, Noorwegen, Spanje en Zweden.
De zeven projecten die worden gefinancierd zijn geselecteerd op basis van de eerste oproep tot het indienen van voorstellen voor grootschalige projecten (d.w.z. projecten met totale kapitaalkosten van meer dan 7,5 miljoen euro) in het kader van het Innovatiefonds. Deze projecten zijn door onafhankelijke deskundigen beoordeeld op hun vermogen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen ten opzichte van conventionele technologieën en om verder te innoveren dan de huidige stand van de techniek. Tegelijkertijd moeten ze voldoende gevorderd zijn om snel in de praktijk te kunnen worden gebracht. Andere selectiecriteria zijn onder meer het potentieel van projecten wat schaalbaarheid en kosteneffectiviteit betreft.
De geselecteerde projecten bestrijken een breed scala aan sectoren die van belang zijn voor het koolstofvrij maken van verschillende delen van de Europese industrie- en energiesectoren, bijvoorbeeld de chemie-, staal-, en cementsectoren, raffinaderijen en de elektriciteit- en verwarmingssector. Alle projecten maken al deel uit van industriële hubs of brengen het koolstofvrij maken van onderling verbonden industrieën op gang.
Vicevoorzitter Frans Timmermans: “Innovatie is van cruciaal belang voor de realisatie van de oplossingen die wij dit decennium nodig hebben om de doelstelling van maximaal 1,5 °C opwarming binnen bereik te houden. Gekoppeld aan sterke emissiereducties, is innovatie een manier om de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs te verwezenlijken. Met het besluit van vandaag verlenen wij concrete steun aan projecten voor schone technologie in heel Europa, waardoor in deze projecten baanbrekende technologieën kunnen worden opgeschaald die bijdragen tot de transitie naar klimaatneutraliteit en die transitie versnellen. In ons “Klaar voor 55”-pakket hebben wij voorgesteld het budget van het Innovatiefonds te vergroten, zodat nog meer innovatieve Europese projecten en ideeën een voorsprong krijgen in de wereldwijde klimaatinnovatiewedloop.”
De projecten in het kort
Energie-intensieve industrieën: met een project in Zweden wordt beoogd de broeikasgasemissies van de staalproductie volledig tot nul terug te brengen door in Gällivare en Oxelösund hernieuwbare waterstof te gebruiken. Bij een ander project in Finland zullen in een raffinaderij in Porvoo twee manieren worden gedemonstreerd om schone waterstof te produceren: door middel van hernieuwbare energie en door CO2 af te vangen en permanent op te slaan in de Noordzee. Met een project in Frankrijk worden onvermijdelijke emissies van een cementfabriek opgevangen en wordt de CO2 deels geologisch opgeslagen in de Noordzee en deels verwerkt in cement. Om de emissies van de productie van waterstof en chemische stoffen te reduceren, wordt met een project in België een volledige waardeketen voor koolstofafvang, ‑transport en ‑opslag in de haven van Antwerpen ontwikkeld.
Hernieuwbare energie: met een project in Italië wordt een proefproject op industriële schaal ontwikkeld voor de productie van innovatieve en hoogwaardige fotovoltaïsche cellen in Catania. Met een ander project in Spanje wordt niet recycleerbaar stedelijk afval in El Morell omgezet in methanol, een belangrijk chemisch basisproduct en een koolstofarme brandstof. Met weer een ander project in Zweden wordt een grootschalige installatie voor bio-energie en koolstof afvang en ‑opslag gecreëerd bij een bestaande warmtekracht koppelingsinstallatie in Stockholm.
Vervolgstappen
Voor de geselecteerde projecten worden momenteel de afzonderlijke subsidieovereenkomsten met het Europees Uitvoerend Agentschap klimaat, infrastructuur en milieu (Cinea), als uitvoerend orgaan van het Innovatiefonds, opgesteld. Naar verwachting zullen deze in het eerste kwartaal van 2022 klaar zijn, zodat de Commissie het bijbehorende gunningsbesluit van de subsidie kan vaststellen en de subsidies kan beginnen uit te keren.
De Commissie heeft op 26 oktober de tweede oproep tot het indienen van voorstellen voor grootschalige projecten gepubliceerd, waarop tot en met 3 maart 2022 kan worden ingeschreven. Het wordt aangemoedigd een nieuwe aanvraag in te dienen voor alle projecten die niet zijn geselecteerd naar aanleiding van de eerste oproep.
