Michel Klompmaker
De Autoriteit Financiële Markten, afgekort AFM, heeft recentelijk haar jaarlijkse wetgevingsbrief gestuurd naar de minister van Financiën, mevrouw Kaag. Daarin staan wat ons betreft twee opmerkelijke zaken. Toezicht op marktmisbruik door de AFM is van belang voor het vertrouwen in een eerlijke en transparante werking van de kapitaalmarkten, dat is duidelijk. Maar blijkbaar vist de AFM soms achter het net in de praktijk en daarom komt de AFM nu met een voorstel om via een wettelijke grondslag het toekennen van tipgeld toe te laten. Op deze manier wordt een prikkel gecreëerd voor tipgevers om misstanden, specifiek op het gebied van marktmisbruik te melden. Daarenboven wil de AFM een uitbreiding van de bevoegdheid om pseudo kopen uit te voeren, maar dan wel met behulp van een bankrekening onder een fictieve naam, hetgeen tot op heden niet mogelijk is.
Volgens de AFM is de aanpak van marktmisbruik ingewikkeld en intensief. Bewijsvoering is complexer geworden en dat is veroorzaakt door de gevolgen van de internationalisering van de kapitaalmarkten en de technologische ontwikkelingen, die tot gedragsveranderingen geleid hebben. De druk op de AFM is ook toegenomen door de Brexit. Voor een effectief toezicht is een goede informatiepositie van de AFM noodzakelijk en daar wringt nu juist het schoentje.
Een financiële beloning voor tipgevers kan volgens de AFM een belangrijk instrument zijn om de kwaliteit en effectiviteit van handhaving binnen het toezicht op marktmisbruik te vergroten. Immers uit onderzoeken, onder andere bij de Politie en bij het Openbaar Ministerie, blijkt dat geld een stimulans is voor tipgevers om zich sneller te melden. Met andere woorden de AFM verzoekt nu aan de minister van Financiën om een wettelijke grondslag te creëren voor het toekennen van tipgeld voor melders van overtredingen op het gebied van marktmisbruik.
Pseudokoop
Op dit moment beschikt de AFM al over de bevoegdheid om deel te nemen aan het handelsverkeer, zonder zich als zodanig bekend te maken. Maar dit is een bevoegdheid met een «maar», want van echt doorpakken kan geen sprake zijn als er geen volledig sluitend bewijs is. De reden is dat het de AFM op dit moment niet is toegestaan om bankrekeningen te openen onder fictieve namen. En daar wenst de AFM nu iets aan te doen. De AFM vraagt aan de minister om de mogelijkheid om onder fictieve identiteit een bankrekening te openen, zodat de AFM effectief gebruik kan maken van de bevoegdheid om testaankopen te doen en zodoende onderzoek naar consumentenbescherming te kunnen uitvoeren. Immers, de toename van het aantal online omgevingen waar financiële producten en diensten aan consumenten wordt aangeboden is enorm. Maar ook het aantal signalen dat de AFM bereikt over beleggingen die niet deugen is flink gestegen, want deelname aan het online handelsverkeer gaat gepaard met betalingen om geaccepteerd te worden en sommige partijen zijn daarbij niet altijd even eerlijk… Effectief toezicht op het online handelsverkeer in financiële producten vereist een andere aanpak, aldus de AFM. Zoals al eerder aangehaald is het op dit moment namelijk voor de AFM niet mogelijk om een bankrekening te openen onder een fictieve naam. Benieuwd hoe het ministerie zal reageren…
Vanuit de EU dienen de lidstaten zorg te dragen dat de toezichthouders op het terrein van consumentenbescherming in staat zijn om testaankopen te doen, indien nodig met behulp van een fictieve identiteit.
De brief van de AFM is ondertekend door haar voorzitter Laura van Geest (zie foto hierboven) en bestuurslid Hanzo van Beusekom.
