Duvelkeskermis

Als crisissen inderdaad opportuniteiten zijn, dan vormt dit historische jaar hiervan wellicht de kwintessens. Enerzijds leidde het coronavirus, en vooral de extreme maatregelen om de verspreiding ervan tegen te gaan, tot de diepste economische terugval in bijna een eeuw. Anderzijds stegen belangrijke beursindices als de Amerikaanse NASDAQ en de Chinese CSI 300 tot een recordpeil, na een klim van respectievelijk 24 % en 12 % sedert het begin van 2020. In hun opwaartse bewegingen worden deze technologie-indices zelfs nog voorbijgesneld door de NYSE FANG en de CHINEXT, met reuzensprongen van 70 % en 42 %. (Telkens in uitgedrukt in euro). De laatstgenoemde indices bevatten bedrijven die zich reeds lang voor de pandemie uitbrak positioneerden voor een economische toekomst, gedomineerd door een verregaande digitalisering en automatisering. De uitbraak van het virus – en de onthutsende machteloosheid van de mensheid tegen een dergelijke vijand – heeft van de verdere digitalisering en automatisering de absolute prioriteit gemaakt in alle aspecten van de economie en de evolutie in deze richting met een decennium versneld. Het competitieve voordeel van digitalisering behoeft geen verder betoog maar dit moet gepaard gaan met verregaande inspanningen op het vlak van cyberveiligheid. 

Ook automatisatie is in een verdere stroomversnelling gekomen: Geen enkel bedrijf wil nog overmatig afhankelijk zijn een productie die grotendeels in mensenhanden is en geconcentreerd is in één regio, omdat daar de arbeidsvoorwaarden het meest competitief lijken. De supply chain wordt dan immers zeer kwetsbaar voor een dergelijke virale epidemie maar het simpelweg terughalen van de productie naar een beter beschermde omgeving zou veel te duur uitvallen, tenzij men verregaande automatisering weet door te voeren. Deze ontwikkeling is in de jaren negentig van de vorige eeuw al sterk versneld maar wint nog steeds aan momentum. Dat is overigens een van de belangrijkste redenen waarom de (loon)inflatie relatief laag is gebleven.

De economische terugslag is onmiskenbaar een feit – en de schade blijkt nog dramatischer dan oorspronkelijk werd aangenomen – maar beurskoersen houden enkel rekening met de toekomst en turen zelden in de achteruitkijkspiegel. Het verwachte economische scenario dat de aandelenkoersen momenteel verdisconteren, gaat uit van een substantieel herstel over een realistische periode van anderhalf tot twee jaar.

Bij de heropstart van de sociale en economische activiteit mag een opflakkering van het virus, zoals die momenteel wordt waargenomen, dan ook niet verbazen. Er is immers niets fundamenteels veranderd. We weten nu echter wel dat de gezondheidsdiensten afdoend bleven opereren, dat de beschikbaarheid van een effectief vaccin tegen het najaar tot de mogelijkheden behoort en – vooral – dat eenvoudige en goedkope maatregelen zoals het dragen van mondmaskers en het beperken van sociale contracten, de reproductiegraad van het virus drastisch kunnen terugdringen en dat een nieuwe economische lockdown bij de verwachte tweede golf in het najaar vermeden kan worden.

Intussen schijnt het zonnetje over de beurzen en regent het pijpenstelen over de economie. Kermis in de hel.

Stefan Duchateau