De president van de Nederlandsche Bank (DNB), Klaas Knot is blij om de presentatie van het DNB jaarverslag, na twee jaren in een virtuele modus, weer live te mogen doen. Maar zijn blijdschap hield snel op. Net als bij de presentatie van het jaarverslag 2019 die «verstoord» werd door de start van de coronapandemie, werd deze persconferentie overschaduwd door de oorlog in Oekraïne. Volgens Knot is het duidelijk dat deze oorlog, waarvan het einde nog ongewis is, ook een grote invloed heeft op de Nederlandse economie. In het jaarverslag 2021 wordt vooral teruggekeken op een bewogen jaar dat in het teken stond van de pandemie. De economische groei verraste positief en het nationaal inkomen van Nederland was eind 2021 weer boven het niveau van voor de pandemie. Een onaangename verrassing is er rond de inflatie, die weer terug is van weggeweest.
Op 17 maart 2022 is een DNB Analyse gepubliceerd die ingaat op de mogelijke gevolgen van de oorlog in Oekraïne op de Nederlandse economie en de financiële stabiliteit. Het economische herstel eind 2021 was zo krachtig dat de Nederlandse economie in de update van onze december raming dit jaar nog steeds met 3,5% groeit; en volgend jaar met 1,5%. Zelfs wanneer de economie dit jaar zou stilstaan, zou de groei ten opzichte van 2021 overigens nog steeds 2,6% bedragen, het zogenoemde overloopeffect. In deze raming komt de inflatie uit op 6,7% dit jaar; en 2,8% volgend jaar. Als denkpiste hebben we ook een zwaar weer scenario doorgerekend, waarbij de economische gevolgen van de oorlog in Oekraïne dieper zijn en langer aanhouden, vooral tot uitdrukking komend in langer hogere energieprijzen en onrust op financiële markten. Dan zou de groei in Nederland dit jaar uitkomen op 2,4%; en 0,5% in 2023. Zonder de overloop uit 2021 zou de economie dit jaar dan dus licht krimpen. In dit scenario zou de inflatie oplopen tot maar liefst 9,5%, om in 2023 weer terug te zakken naar 3,4%. Let wel, dit scenario is met bijzonder veel onzekerheden omgeven en het is onmogelijk om hier een waarschijnlijkheid aan toe te kennen. We weten immers niet hoe de oorlog zich verder zal ontvouwen. Hoe dan ook, de impact van de oorlog op onze economie kan zeer substantieel worden.
Volgens DNB is de impact van de oorlog in Oekraïne op financiële markten en – instellingen vooralsnog beheersbaar gebleken. De directe blootstellingen van Nederlandse financiële instellingen in Rusland zijn met ongeveer EUR 11,4 miljard (0,25% van de totale uitzettingen) beperkt. Ofschoon onzekerheid zich vertaalt naar meer volatiliteit, en beleggers klassiek veilige havens opzoeken in tijden als deze, blijven markten en financiële instellingen goed functioneren. De marktstress was tot dusverre in ieder geval veel minder groot dan bij de start van de pandemie. De opgelegde sancties raken vooral de Russische economie, zoals ook was beoogd. Maar tweede- en derde orde effecten van de oorlog op financiële stabiliteit kunnen niet worden uitgesloten; en centrale banken en toezichthouders zijn wereldwijd dan ook in een verhoogde staat van paraatheid.
Inflatie in Nederland naar bij zeven procent
De inflatie in het eurogebied begint dit jaar volgens de ECB-raming met een ongekende 5 voor de komma. Voor Nederland verwachten we zoals gezegd een inflatie van bijna 7%. Dit is ruim boven de doelstelling van 2%. En de kans dat de inflatie langer hierboven blijft, is groot. Normalisatie van het monetaire beleid komt dus als geroepen. Het primaire mandaat van de Europese Centrale Bank is immers prijsstabiliteit. Dat betekent afbouw van de aankoopprogramma’s en daarna een geleidelijke verhoging van de rente, afhankelijk van de dynamiek in de inflatievooruitzichten
Klaas Knot meldt dat de wereldeconomie zich in een ongekende transformatie bevindt. Het herstel van post-Covid-onevenwichtigheden, de energietransitie en de verdere digitalisering van onze economie en financiële sector met allerlei kansen, maar ook risico’s. Daar is de economische impact van de oorlog in Oekraïne nu bijgekomen. Volgens Knot mogen we een aantal dingen niet vergeten, te weten de geopolitieke noodzaak om snel af te koppelen van fossiele brandstoffen. De energietransitie komt daarmee hopelijk in een stroomversnelling. Verder was de Europese Unie zelden zo eensgezind als nu. Dat biedt ruimte voor een verdere verdieping van de Europese samenwerking waar Nederland traditioneel meer dan gemiddeld baat bij heeft.
Bron: DNB
