Onlangs is het jaarverslag van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) verschenen. Een roerig jaar volgens de AFM met een inzakkende economie, turbulentie op de beurs en op de valreep alsnog een Brexit. In 2020 kreeg het nieuwe pensioenstelsel meer vorm, waarbij de AFM bleef benadrukken dat deelnemers beter beschermd moeten worden. Inmiddels belegt een op de vijf huishoudens in Nederland. De bestuursvoorzitter van de AFM, Laura van Geest begint zich zorgen te maken.
Vanaf half maart 2020 lag het maatschappelijk leven nagenoeg stil. De coronapandemie zorgde voor ongekende krimp. Ook op de financiële markten was de impact groot, maar die toonden zich robuust en herstelden snel. Economisch herstel gloort inmiddels aan de horizon, maar is nog wel broos.
Laura van Geest, bestuursvoorzitter AFM: «De aandelenmarkten breken records en lijken losgezongen te raken van de reële economie, die tenslotte moet herstellen van een flinke klap. Daar zijn we niet helemaal gerust op. Dat geldt ook voor de verhitte woningmarkt. We zien dat vooral koopstarters alles uit de kast halen om een woning te bemachtigen. Omdat extra woningaanbod uitblijft, drijft dit de prijzen alleen maar verder op. De aandrang om de koopstarter met allerlei regelingen nog meer financieringsruimte te geven lijkt sympathiek, maar pakt onsympathiek uit. De problemen voor koopstarters worden alleen maar groter, en maken de huidige huizenbezitter spekkoper. Daar blijven we voor waarschuwen.»
Steeds meer beleggers
In 2020 nam de interesse in beleggen onder vooral jongeren een grote vlucht. AFM onderzoek laat zien dat het aantal beleggers met 11% steeg naar 1,6 miljoen huishoudens. De belangrijkste reden is de lage spaarrente en de wens om vermogen op te bouwen. Op zichzelf is dat een goede ontwikkeling, aldus de AFM. Onder jongeren is indexbeleggen populair, maar er is een groep beleggers die steeds meer risico neemt en daarbij een bovengemiddeld goede belegger denkt te zijn. In een aandelenmarkt die ondanks de coronacrisis record op record verbreekt, is dat reden voor de AFM om extra alert te zijn. Afgelopen jaar drong de AFM bij brokers aan op een zorgvuldigere klantacceptatie en extra maatregelen zodat doe-het-zelf beleggers niet onbedoeld op krediet of in complexe producten beleggen.
Zorgen over bescherming van pensioendeelnemers
De AFM droeg in 2020 bij aan de totstandkoming van het Pensioenakkoord. De AFM wees vooral op het belang van deelnemersbescherming tijdens en na de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Afgelopen jaar vond onderzoek plaats naar variabele pensioenuitkeringen, waar veel kenmerken van het nieuwe stelsel in zitten. Deelnemers gaan meer risico dragen en moeten meer keuzes maken. De AFM constateerde dat pensioenuitvoerders onvoldoende weten welke risico’s deelnemers willen en kunnen nemen. Ook de keuzebegeleiding moet beter.
Met het jaarverslag geeft de AFM inzicht in haar activiteiten en behaalde resultaten in 2020, inclusief de jaarrekening.
