Stefan Duchateau

Stefan Duchateau is adviseur bij de Argenta Groep in België en voorzitter van de diverse beleggingsvennootschappen van deze groep. Hij doceert onder andere Portfoliomanagement, Financial engineering, Bank- en Financiewezen en Financieel risicobeheer aan de KU Leuven (Campus Brussel), Security selection, Portefeuillebeheer en beleggingsleer aan de KU Leuven en Financial derivatives en Risicobeheer van financiële instellingen aan de Universiteit van Hasselt. Bij Argenta richt hij zich onder meer op het financieel en risicobeheer, het strategisch beleid en de uitbouw van de beleggingspijler van de bank- en verzekeringsgroep. Dit houdt onder meer de ontwikkeling in van beleggingsproducten en het beheer van beleggingsfondsen. Prof. Dr. Stefan Duchateau studeerde af als handelsingenieur en is doctor in de Toegepaste Economische Wetenschappen.
Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Meester, hij begint weer!

01 febrero 2022

Op basis van het dier uit de zodiak dat volgens de Chinese kalender dit jaar zal typeren, hadden we ons de start van 2022 anders voorgesteld. Maar naast wilskracht en moed wordt het karakter van de tijger ook getypeerd door zijn onvoorspelbaarheid. Wie de grote hausse over de voorbije twee jaar gemist heeft en knarsetandend heeft gewacht tot de beurstrein even halt wou houden, om laatkomers alsnog de kans te geven om in te stappen, wordt nu op zijn of haar wenken bediend. Wereldwijd kleuren de meeste beurzen rood sedert het jaarbegin, met vooral uitschuivers in de technologiewaarden en in de Amerikaanse groeigerichte aandelenmarkten zoals NASDAQ en NYSE FANG en beursindices van kleinere bedrijven zoals de RUSSEL 2000 index. Dit geeft aan dat wordt gevreesd dat de economische groei onnodig veel afgekoeld wordt door de verstrengde monetaire politiek in de VS, waarbij de beleidsrente in snel opeenvolgende stappen zal worden verhoogd, de subsidiëring aan de obligatiemarkten binnenkort volledig is afgebouwd en de balans van de centrale bank in krimpfase wordt gebracht. Vooral over dit laatste aspect neemt de ongerustheid toe sinds de Fed hier verrassend agressief naar verwees bij een tussentijdse commentaar op 6 januari. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Black Friday

08 diciembre 2021

De kalkoenen in onze contreien zijn bij deze gewaarschuwd. Het is immers maar een kwestie van tijd totdat we, in slaafse navolging van de VS, ook hier Thanksgiving zullen vieren. Nadat eerder de échte Sinterklaas werd verdrongen door een afgekookte Amerikaanse versie, werd ook de aloude gewoonte van afslag op de prijzen in januari, op het Oude Continent al vervangen door Black Friday. Deze benaming vindt overigens zijn oorsprong in de donkerste dagen op de beurzen. Denk hierbij aan Black Thursday in 1929 en Black Monday in 1987. Toen donderden de aandelenkoersen ook met 30 % en 40 % naar beneden, net zoals de prijzen in de kledingwinkels op de eerste start van het koopjesseizoen in de VS. Vandaar de analogie. Met de Zwarte Vrijdag waarop de vorige werkweek eindigde, werd tegelijk de koopjesperiode gelanceerd in de winkelstraten, maar keerde het begrip ook terug naar zijn origine, met aandelenkoersen die de ergste oplawaai in vele maanden moesten verduren. De oplopende inflatie en rentevoeten hadden de beurzen in de voorafgaande weken al wat knikkende knieën bezorgd, maar dankzij de gunstige economische vooruitzichten, de verrassend sterke werkgelegenheidscijfers en kleinhandelsverkopen wisten de aandelenkoersen relatief goed stand te houden. De nieuwe variant van het Covid virus zond echter schokgolven over de financiële markten en wakkerde de vrees aan voor nieuwe, strenge lockdowns, wat kwalijke herinneringen oproept aan het eerste halfjaar van 2020. Begrijpelijk. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

You must believe in spring

27 noviembre 2021

In tegenstelling tot de bescheiden verwachtingen die werden gekoesterd voor het derde kwartaal van 2021, verrasten de resultaten van de Amerikaanse bedrijven  met stevige groeicijfers, zowel inzake winstontwikkeling als inzake omzet. De beste prestaties waren terug te vinden in de bouwsector, bij de commerciële dienstverlening, financials, technologie en industriële bedrijven. Tegenvallende sectoren waren nutsvoorzieningen en energie. Maar ook binnen de sterk presterende sectoren waren er opvallende ontgoochelingen als Disney, Intel, Amazon, Twitter en eBay. De flessenhals in de aanbodketen bleek alleszins minder hinderlijk dan eerder aangenomen, terwijl bedrijven de gestegen prijs van intermediaire goederen nog steeds vlot – lees: zonder omzetverlies – kunnen doorrekenen in hun eindprijzen, zodat de winstmarges intact blijven. Dit resulteert vanzelfsprekend in hogere inflatiecijfers maar ondanks het verwachte hogere niveau van de consumptiecijfers wisten de recent gepubliceerde CPI-cijfers iedereen toch zeer onaangenaam te verrassen. Een stijging van de kleinhandelsprijzen met 4,6 % op jaarbasis kun je niet zomaar parkeren als een tijdelijke opstoot, zoals de Amerikaanse centrale bank dat beweert. Binnen de inflatie-indicatoren zijn er wel degelijk enkele structurele componenten die een sterke stijging lieten optekenen. Vooral huurprijzen en medische kosten kenden een opvallende opstoot. De sterkste sinds 1992. De prijzen van nieuwe auto’s kenden zelfs de grootste opsprong sedert 1975! Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Plensbui op Wall Street

02 octubre 2021

Het moest er eens van komen, natuurlijk. Na een adembenemende rally die startte in maart 2020, op het hoogtepunt van de wanhoop en in het volle besef van de ernst van de gezondheidscrisis maar ook van de maatregelen die werden genomen om de negatieve economische en financiële gevolgen zoveel mogelijk te beperken en een krachtig en spoedig conjunctureel herstel in stelling te brengen. De extreem lage rentevoeten, gigantische liquiditeitsinjecties in het financiële systeem en de aangekondigde, verregaande engagementen van de overheden vormden een ideaal lanceerplatform voor koersstijgingen op obligatiemarkten en aandelenbeurzen, waarbij vooral technologiewaarden en specifieke thematische accenten voor het mooie weer zorgden. Maar de onweerswolken stapelden zich de laatste weken zeer nadrukkelijk op. Initieel konden de beurzen nog gemakkelijk weerstaan aan de terugval aan economisch momentum, af te lezen aan de teleurstellende werkgelegenheidscijfers en de conjunctuurbarometers in augustus, want dat betekende alleen dat het conjunctureel herstel zich enkele maanden later zou situeren. Beter nog, hierdoor kon de onmiddellijke druk op de inflatie-indicatoren en de lange termijn rente zelfs wat afnemen. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Verhitte inflatie, koelbloedige beurzen

24 septiembre 2021

De schrikbarende ontwikkeling van de groothandelsprijzen in de VS en de eurozone voorspelden weinig goeds, maar de laatst gepubliceerde cijfers over de kerninflatie in de VS vielen nog redelijk mee. Met een maand-op-maand toename van slechts 0,1 % blijven ze zelfs onder de verwachtingen en doorbreken ze daardoor de onrustwekkende trend van gemiddelde maandstijgingen van 0,7 % over het laatste halfjaar. Dat duidt op het eerste zicht op enige afkoeling en verlicht enigszins de inflatiedruk. Toch niet te snel vrolijk worden: Het blijft telkens opnieuw uitkijken naar de eerstvolgende cijfers om hierin bevestiging te vinden van de stelling dat de loonstijgingen bij de bedrijven en de oplopende kosten van goederen in de groothandel slechts van tijdelijke aard zijn en zich niet (volledig) laten vertalen in prijsstijgingen aan de kassa in de supermarkt. Indien deze inflatietrends zich tegen de verwachtingen toch doorzetten, dan moeten de centrale banken ingrijpen met een hogere beleidsrente, die op haar beurt dreigt het economische herstel voortijdig af te breken. Dat tempert dan op zijn beurt het opwaartse potentieel van de langetermijnrente. In de eurozone stelt zich dan een additioneel probleem omdat een stijging van de kortetermijnrente moeilijk haalbaar is en de verhoogde inflatie zijn opwaartse druk daardoor volledig op het lange einde van de rentecurve zal kunnen botvieren. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Zwakkere conjunctuur, sterkere beurzen

13 septiembre 2021

De werkgelegenheidscijfers die begin september in de USA werden gepubliceerd ontgoochelden over gans de lijn. De Amerikaanse economie slaagde er slechts in om 235.000 nieuwe banen te creëren, terwijl er 725.000 eenheden in het vooruitzicht waren gesteld. Het teleurstellende cijfer wordt in verband gebracht met het succes van de Deltavariant van het virus en – zij het in mindere mate – met een aarzelende houding van potentiële kandidaten bij de invulling van de vacatures, die twijfelen tussen het aanvaarden van een nieuwe betrekking en het behoud van hun sociale uitkering. Na een korte dip recupereerden de aandelenmarkten echter vrij snel. Als de terugval in werkgelegenheid inderdaad toe te schrijven viel aan beide factoren, dan is er meteen ook een oplossing in zicht. Van de nieuwe COVID-variant werd immers verwacht dat het aantal infecties in de VS een piekwaarde zou bereiken tijdens de laatste week van augustus, naar analogie met het verloop in Europa waar het gemuteerde virus een maand eerder zijn (voorlopige?) piekwaarden liet optekenen. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Geflitst aan topsnelheid

31 agosto 2021

Wellicht was het u niet meteen opgevallen en het dreigt ondergesneeuwd te geraken onder het andere nieuws over de gezondheidscrisis en geopolitieke ontwikkelingen, de veelheid aan economische data en het spektakelstuk dat ons recent werd aangeboden, met de bedrijfsresultaten over het afgelopen kwartaal in een spetterende hoofdrol. We maken daarom even gebruik maken van de huidige (zeer tijdelijke) luwte aan het economische front om een bijzondere prestatie toe te lichten. Op 23 augustus 2021 klokte de Dow Jones-returnindex immers af op 4.257.666 punten of US $ als dat u meer zegt, want de Dow Jones-index werd 125 jaar geleden opgestart met een eerste berekening op 40,94 (toenmalige) US $. Dat was de tegenwaarde van een korf van twaalf aandelen [* 1], gekozen uit de grootste Amerikaanse bedrijven op dat moment. Meer dan 4 miljoen punten? Neen, u leest het niet verkeerd. De media melden weliswaar momenteel een stand van 35.335 punten. Een recordwaarde, maar dit getal refereert enkel naar de Dow Jones-prijsindex waardoor een zeer belangrijk deel van de inkomsten niet wordt meegerekend. Ook al ogen de uitgekeerde dividenden [* 2] momenteel erg laag in verhouding tot de koersen van de 30 aandelen die deze index nu samenstellen, zij vertegenwoordigen toch een zeer belangrijke component in de vermogensopbouw. Door deze dividenden systematisch te herbeleggen, ontstaat een veel betere schatting van de werkelijke toegevoegde waarde van aandelenbeleggingen over langere termijn. Ondanks dit indrukwekkende resultaat vereiste het overigens geen geniaal voorspellingsvermogen of een uitzonderlijke gave bij het selecteren van individuele aandelen. Het volstond de meest representatieve bedrijven te kiezen [* 3] en deze selectie regelmatig en grondig te herzien [* 4]. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Near miss

26 julio 2021

Met deze term wordt in risicoleer verwezen naar een kleine(re) ramp die zich voordoet waaruit men de nodige lessen kan trekken om in de toekomst een groot/groter debacle te voorkomen. Maar ook al is het verleden nog zo een dure leerschool, dit biedt op zich geen garantie dat deze ervaring ook omgezet zal worden in beleidskeuzes. Een typisch voorbeeld hiervan was de LTCM-crisis {*1} uit het najaar van 1998, die weliswaar enige deining veroorzaakte op de financiële markten, maar alle nodige informatie bevatte om een latere financiële systeemcrisis te voorkomen. Helaas was men tegen 2008 alle waarschuwingen dienaangaande vergeten en waren zowat alle grootbanken uitgegroeid tot speculatieve hefboomfondsen. Wij hebben nu wel goede hoop dat er voldoende lessen worden getrokken uit de Covid-19-pandemie. Net als in de zomer van 2020 staan organisatoren zich nu immers te vertrappelen om als eerste de ongebreidelde bevrijdingsfeesten op gang te mogen schieten, terwijl het virus nog niet eens aan zijn slotoffensief is begonnen. Dit leidde in het voorbije najaar tot een sterke verhoging van het aantal besmettingen, een onaanvaardbaar hoge fataliteitsgraad en nieuwe lockdown maatregelen waarvan de kostprijs stilaan niet meer te becijferen valt. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Het vertrouwen in het succes van het slotoffensief tegen het virus blijkt onwrikbaar

12 julio 2021

Hoe hadden we ons het afscheid van dit onding eigenlijk voorgesteld? Samengetroept op een treinperron, wuivend met witte zakdoeken naar het COVID-19-virus dat langzaam wegschuift in de richting van de thuisbasis, in zijn Oost-Aziatische vleermuizengrotten? Zelf nog een traan wegplengend bij de dankbare gedachte aan het lange en gastvrije onthaal dat de mensheid het heeft geboden? Neen, dit virus zal vechten voor iedere morzel grond dat het veroverd heeft en iedere zwakte in onze verdedigingslinie genadeloos afstraffen. De gunstige trend in de huidige besmettingscijfers ten spijt, moet een gelijkaardige ontwikkeling in juni en juli 2020 in herinnering worden gebracht. Ook toen leidde dit tot voorbarige bevrijdingsfeesten, die gevolgd werden door een zeer betreurenswaardige versnelling van het aantal infecties en vooral van het aantal fataliteiten in het najaar. Dankzij de beschikbare vaccins kunnen we deze keer wel een doortastend wapen in de strijd gooien, maar dat vormt geen excuus voor de onvoorzichtige aanpak waarbij opnieuw een exponentiële toename van het aantal contacten tussen mensen wordt toegelaten. De deltavariant van het virus blijkt nochtans erg besmettelijk en minder controleerbaar maar is gelukkig ook minder fataal. We hebben deze keer meer geluk dan in 1919 toen de besmettelijkste variant ook de meest dodelijke was. Continue reading…

Stefan Duchateau

Stefan Duchateau

Professor Risk Management

Gratis bier en pizza

27 junio 2021

Het is slechts weinigen gegeven om zich tijdens een studentenfuif gewapend met een megafoon op een verhoging te hijsen om af te kondigen dat er gratis bier en pizza wordt aangeboden. A volonté dan nog wel en zonder enige tijdsbeperking, om vervolgens op luid boegeroep en halfvolle plastieken bekers te worden getrakteerd. Je moet vooraf veel wantrouwen hebben gezaaid om een dergelijke reactie bij je publiek uit te lokken. Laat die enkeling nu toevallig aan het hoofd staan van de Amerikaanse centrale bank. Jay Powell heeft het voor eeuwig verkorven op de financiële markten na zijn bedenkelijke optreden en onsamenhangende opmerkingen. Daarmee deed hij in 2018 de beurzen spitsroeden lopen, wat uitliep op zware en onnodige verliezen. Onlangs verraste hij ons opnieuw op een staaltje van zijn weinig gewaardeerde commentaren. De vroegere stelling van de Fed dat de beleidsrente nog zeer lange tijd op het nultarief bevroren zou blijven, moest weliswaar hoognodig worden bijgestuurd op basis van de economische actualiteit. Onder het gewicht van de escalerende inflatie-indices was het ongeloofwaardig dat de beleidsrente in de komende jaren onaangepast zou blijven. So what? Uit eenvoudige berekeningen blijkt al maanden dat de markten één renteverhoging in 2022 met 25 basispunten in rekening brengen, gevolgd door een tweetal analoge bewegingen ergens in 2023. Niks erg, integendeel, het betreft hier een normalisatie van het rentepeil en – voor de liefhebbers – dit gaat meestal gepaard met flink hogere beurzen, weliswaar na een initiële koude rilling. Continue reading…