Wat zijn de belangrijkste zorgen over de trustsector in Nederland? Steven Maijoor, directeur toezicht bij De Nederlandsche Bank (DNB) noemt er vijf, te weten het verplichte cliëntenonderzoek, de systematische integriteitsrisicoanalyse (SIRA), sancties, illegaliteit en het beeld van de sector. Hij heeft een goed beeld van de trustsector, een sector waar stappen gezet zijn sinds de invoering van de Wtt, maar nog niet voldoende aldus Maijoor. Hij is binnen DNB belast sinds een jaar met het toezicht op de trustsector. Daarvoor was hij tien jaar voorzitter van ESMA, de Europese toezichthouder op de financiële markten, in Parijs. We gaan hierna nader in op zijn vijf zorgpunten.
Zijn eerste punt van zorg is de diepgang van het verplichte cliëntenonderzoek. Veel van de klanten die de trustsector bedient, maken namelijk deel uit van grote, complexe structuren. Als er geen goed inzicht is rond het doel van zo’n structuur, dan is vaak ook de herkomst en bestemming van de middelen niet bekend. Alleen als men alle delen kent, kan men ze optellen tot de som van de risico’s en passende maatregelen getroffen worden passende binnen de Risk Appetite van het trustkantoor. Van een trustkantoor mag bij zo’n onderzoek verwacht worden dat het niet uitsluitend afgaat op de informatie die de cliënt aanlevert. Het trustkantoor moet zelf onderzoek doen en een zelfstandig oordeel vormen over een cliënt of een relatie, na een gedegen eigen analyse, die vastgelegd moet worden.
Het tweede punt is SIRA, de Systematische Integriteits Risico-Analyse. Deze risicoanalyse is de basis van de rol als poortwachter. Alleen met een solide risicoanalyse is er een beeld van de integriteitsrisico’s die het trustkantoor loopt. Zonder een solide SIRA tast men in feite in het donker als het gaat om die integriteitsrisico’s. DNB heeft het afgelopen jaar te vaak gezien dat er weliswaar een SIRA wordt gemaakt, maar dat er weinig wordt gedaan met de uitkomsten van die analyse in de bedrijfsvoering.
Een derde, en hoogst actueel onderwerp is natuurlijk de naleving van sancties. Het pakket aan Oekraïne gerelateerde sancties is velen overvallen. DNB ziet alleen wat er gemeld wordt. Er komen wellicht meer sancties aan, op EU-niveau of op nationaal niveau, dat is nog niet voor honderd procent duidelijk, maar het is mogelijk dat er een totaal verbod komt op kort gezegd ‘trustdiensten aan inwoners van Rusland en Belarus’. Dat is een strenge maatregel die ongetwijfeld effect zal hebben op de trustsector.
Het vierde punt van zijn grote zorg betreft de illegaliteit. Er zijn voldoende aanwijzingen dat er bedrijven zijn die illegaal trustdiensten leveren en zich op die manier bewust aan het toezicht onttrekken. DNB ontvangt steeds meer signalen daarover. Op dit onderwerp wordt samenwerking gezocht met verschillende ketenpartners om de informatie over illegaliteit breder te delen en te verbeteren, met onder meer de Belastingdienst, de FIOD, het Openbaar Ministerie en de collega-toezichthouders van de Belastingdienst, Bureau Toezicht Wwft.
Het, wat Maijoor betreft, lastigste punt is het beeld dat Nederland heeft van de trustsector. Maar hoe wordt er op dit moment in Nederland gedacht over de trustsector? Dat is een beeld de sector last van heeft, en het is schadelijk voor het vertrouwen. Dus ook de DNB als toezichthouder, die het vertrouwen moet bewaken en bevorderen, heeft daar last van. Trustkantoren moeten begrijpen dat een rol als poortwachter hebben en weten wat die verantwoordelijkheid inhoudt. Het naleven van de regelgeving moet serieus genomen worden, naar de letter én naar de geest. Want wanneer een vergunninghoudend trustkantoor zich niet aan de regels houdt, dan treden we op, aldus Maijoor.
