BZB-Fedafin, de Belgische beroepsvereniging van zelfstandige tussenpersonen in het bank- en verzekeringswezen heeft besloten om een gerechtelijke procedure op te starten tegen niet zomaar een bank. Het ‘slachtoffer’ is de eeuwenoude Bank Nagelmackers. Het verwijt is dat de bank de gedragscode tussen kredietinstellingen en de zelfstandige bankagenten niet heeft nageleefd. De zelfstandige kantoorhouders van Nagelmackers hekelen dat de directie hen onvoldoende informeert over de herstructureringsplannen van het bedrijf en de wijze waarop zij naar de uitgang worden geduwd. De zelfstandige bankagenten worden hierbij vertegenwoordigd door BZB-Fedafin die naar de rechter stapt om een stakingsvordering te eisen voor het niet naleven van de gedragscode.
Eert even wat uitleg over de situatie rond de Bank Nagelmackers. De bank is een eerbiedwaardige financiële instelling die werd opgericht in 1747 door Pierre Nagelmackers. Meer dan 243 jaren (!) voerde bank haar eigen koers. Eerst werd zij overgenomen door BNP (1990), daarna door P&V (1994) en vervolgens in 2001 door Delta Lloyd Bank. In 2015 werd Delta Lloyd Bank na een moeizaam verlopen en tijdelijk stilgelegd verkoopproces geheel onverwacht overgenomen door de Chinese groep Anbang Insurance Group voor een bedrag van 219 miljoen euro. De oorspronkelijke naam Nagelmackers werd weer aangenomen en er werd nieuw geld in gepompt. De resultaten van de groep vielen echter tegen. Dit leidde in 2018 tot een eerste aanzienlijke besparingsoperatie en herstructurering. Sinds de groep Anbang begin 2018 onder controle werd geplaatst van de Chinese autoriteiten, werden al tal van buitenlandse investeringen weer van de hand gedaan. Begin 2020 was er nog geen overnemer gevonden voor de bank. Begin februari 2020 werd bekend gemaakt dat de geplande verkoop voor onbepaalde tijd wordt stilgelegd: de ontvangen biedingen, veelal van investeringsmaatschappijen, zouden tientallen miljoenen lager uitvallen dan de gehoopte 200 miljoen euro. Bank Nagelmackers probeerde het afgelopen jaar dan ook de “bruid” zo aantrekkelijk mogen te maken, op zoek naar een nieuwe overnamepartij. Het is in deze context dat het huidige geschil moet gezien worden. Nagelmackers probeert aldus de voorzitter van de beroepsvereniging, Albert Verlinden, via een nieuwe koerswijziging en herstructurering, oninteressante activiteiten af te stoten tegen een zo laag mogelijke prijs, ten koste van haar zelfstandige bankagenten en de retail klanten van de bankagenten.
In geval van een herstructurering van het distributienetwerk is Nagelmackers verplicht de betrokken bankagenten in te lichten over:
– het aantal agentschappen dat wordt geviseerd ;
– de redenen van de voorgenomen herstructurering ;
– de contractuele afspraken die gelden voor de berekening van de portefeuillevergoedingen of uitwinningsvergoedingen, …
– maatregelen die de principaal overweegt om de negatieve gevolgen van de herstructurering voor de bankagenten te beperken.
De verschillende overlegmomenten met Nagelmackers blijken achteraf allemaal zinloos te zijn geweest. Volgens Albert Verlinden is de bank onbetrouwbaar en laat deze na om de gemaakte afspraken die werden overeengekomen tussen de directie van de bank en BZB-Fedafin te honoreren. Door de beroepsvereniging doelbewust uit te sluiten bij de informatie uitwisseling en de informatie niet tijdig over te maken aan BZB-Fedafin en de bankagenten schendt zij de gedragscode. «We zien ons dan ook geen andere keuze dan naar de rechtbank te stappen», aldus Albert Verlinden.
Strategiewijziging en economische schade
Volgens BZB-Fedafin maakt Nagelmackers met deze strategiewijziging niet enkel misbruik van haar economische machtspositie, maar stelt ze zich ook deloyaal op ten opzichte van haar zelfstandige agenten en haar klanten. Zo werden tot enkele jaren geleden nog nieuwe bankagenten en cliënten aangetrokken onder het mom van een universal banking strategie. De aanpassing van deze strategie zorgt dan ook voor een extreme daling van de commissies, waardoor bankagenten het financieel moeilijk krijgen en noodgedwongen naar de exit worden geduwd. Deze agressieve marktpraktijken die zelfstandige bankagenten onder druk zetten en de agenten ongepast beïnvloeden, is een duidelijk misbruik van haar machtspositie ten opzichte van de bankagent.
Het niet tijdig verstrekken van de noodzakelijke informatie zorgt voor de nodige economische schade bij de betrokken agenten. Albert Verlinden: «Hoe kunnen zij onder dergelijke omstandigheden een duurzame relatie onderhouden met hun cliënteel? Wat met hun lopende investeringen, het personeel…? Kortom ze zijn tot op heden niet in staat hun eigen activiteiten zelf te reorganiseren, noch zelf de nodige maatregelen te treffen om het voortbestaan van hun eigen onderneming te garanderen…»
Dwangsom
De beroepsvereniging eist een dwangsom van 50 000 euro per inbreuk en per dag dat de inbreuk voortduurt. De gedragscode tussen kredietinstellingen en zelfstandige bankagenten is tot stand gekomen naar aanleiding van de herstructurering van Record bank door ING België, waarbij ze als doel heeft principes aan te reiken voor de instandhouding van de goede relaties tussen kredietinstellingen en haar agenten. De gedragscode voorziet in die zin een aantal strikte afspraken rond onder andere de precontractuele informatieverplichting, schadevergoedingen aan zelfstandige agenten, de wijze en het tijdstip van informatie uitwisseling bij herstructureringen.
BZB-Fedafin is al sinds meer dan 20 jaar de belangenorganisatie (die tevens erkend is als beroepsvereniging ingevolge het Ministerieel Besluit van 26 maart 2020) van de zelfstandige bank- en verzekeringstussenpersonen in België en zij vertegenwoordigt meer dan 2500 leden die op hun beurt uit meer dan 5000 zelfstandige tussenpersonen bestaat. Ze is in die hoedanigheid erkend “om te kunnen optreden als groepsvertegenwoordiger in een rechtsvordering tot collectief herstel van een schade die geleden is door de K.M.O.’s die actief zijn in het domein van bank-, beleggings-, verzekerings-, en/of kredietproducten.”
