Na onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) onder leiding van haar nieuwe voorzitter Laura van Geest (zie foto) bij 15 beleggingsinstellingen en -ondernemingen is gebleken dat deze hun processen verbeterd hebben om integriteitsrisico’s (zoals witwassen en terrorismefinanciering) te verkleinen. Na een wijziging in juli 2018 in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) zijn beleggingsinstellingen en –ondernemingen verplicht om hun risico’s op witwassen en terrorismefinanciering vast te stellen en te beoordelen. Ook dienen zij te beschikken over procedures en maatregelen om de risico’s te beperken en effectief te beheersen. Uit het onderzoek blijkt dat het overgrote deel aangeeft dat zij de procedures hebben ingericht. Evenwel, bij 14 van de 15 onderzochte instellingen bleken het beleid en de systematische integriteitsrisicoanalyse (SIRA) in opzet nog niet volledig op orde. Na gesprekken met het bestuur en compliance medewerkers hebben deze financiële ondernemingen dit alsnog op orde gebracht.
De AFM verwacht dat alle beleggingsinstellingen en –ondernemingen hun procedures en maatregelen op orde brengen waar het gaat om risicobeoordeling en het beleid om de risico’s tegen te gaan. Dit kunnen zij doen door informatie uit de AFM Wwft-Leidraad door te nemen, in praktijk te brengen en de onderstaande uitgangspunten te hanteren, waarbij het risico niet te algemeen geformuleerd is en toegespitst is op de aard en de omvang van de instelling. De risicobeoordeling gaat in op alle risicofactoren die verband houden met:
- het type cliënt (bijvoorbeeld retail/zakelijk/Politically Exposed Persons (PEP)/high net worth/non-resident/werkzaam in cash intensieve sector;
- product, dienst, transacties (bijvoorbeeld cash/vastgoed/grondstoffen/hoog risico land);
- leveringskanaal (bijvoorbeeld direct/non-face-to-face/geïntroduceerd/intermediairs);
- landen of geografische gebieden (bijvoorbeeld sanctielanden/hoog risico land, Financial Action Task Force (FATF)-lijst/offshore/tax havens);
- De risico’s worden realistisch ingeschat door de onderneming en niet standaard, zonder motivatie, op ‘laag’ ingeschat;
- Het beleid is uitgewerkt in heldere, eenvoudig toegankelijke procedures voor bijvoorbeeld risicoclassificatie van cliënten, voortdurende controle en controles ten aanzien van PEP’s en sanctieregelgeving;
- Het beleid en de procedures bevatten een duidelijke beschrijving en toekenning van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden binnen de onderneming.
- De AFM roept financiële ondernemingen op tijdens de coronacrisis procedures tegen (nieuwe vormen van) witwassen en terrorismefinanciering (extra) scherp in acht te blijven houden. de toezichthouder sluit daarmee aan bij een verklaring van de Europese Bankenautoriteit (EBA).
