Lex van Almelo
Voor zakelijke dienstverleners die achter een bureau werken, levert het Street Trends Lab een andere kijk op de werkelijkheid op: «Het verhaal achter de cijfers, wat we op straat zien,» zegt moderator en trendwatcher Andrea Wiegman. Let op de sporen van ondermijning en witwassen in Rotterdam-Zuid, de hoofdstedelijke postcodes 1012 en 1013 of Antwerpen. Er zijn van die straten vol witwaswinkels, zoals de nutellashops, ijswinkels, massagesalons, kapperszaken en nagelstudio’s. Daar gaat bijna geen mens naar binnen. Toch houden die zaakjes het uit op een A-locatie. Je kunt je dus afvragen waar ze het van doen. In veel gevallen gaat het om het witwassen van drugsgeld, zegt Andrea Wiegman. Andrea verzorgt een workshop op de Dag van de Fraudeonderzoeker waar deelnemers hun waarnemingen, ervaringen en verhalen naast elkaar kunnen leggen.
Andrea Wiegman is van huis uit historicus en ruim 20 jaar werkzaam als foresight expert. Ze runt bij de FIOD het Trends4fi netwerk waar ze samen met allerlei experts uit het opsporingsveld trends op gebied van financiële criminaliteit onderzoekt en uitdiept. In deze sessie deelt ze met experts wat ze op straat zien op gebied van ondermijning en financiële criminaliteit als witwassen en andere malafide praktijken.
«Wat zien zij in de straat en wat kunnen we met die verhalen?» FIOD-trendwatcher Wiegman doet deze workshop samen met Marcel de la Haije, stadsmarinier Rotterdam-Zuid, cultureel antropoloog, oorlogsfotograaf en adviseur Teun Voeten en filmregisseur en documentairemaker Mirka Duijn. Duijn bracht in De Industrie de Nederlandse narcosector in kaart. In deze interactieve documentaire vertellen de verschillende radertjes in deze bedrijfstak openhartig over de trends die zij waarnemen.
Andrea Wiegman: «Eigenlijk willen de mensen op straat best veel vertellen over hun werk, zo blijkt. Totdat het gaat over de geldstromen, over manieren van witwassen – dat is toch het grote geheim.» De vraag is hoe je dan toch zicht krijgt op het criminele geldcircuit. «Dat begint met goed kijken. Waar loop je op straat toevallig tegenaan? Neem nu de nieuwe ATM’s. Banken hebben veel pinautomaten weggehaald. Daarvoor is een nieuw soort ATM in de plaats gekomen, die niet wordt gevuld door banken, maar door exploitanten die kunnen spelen met de wisselkoers. Zie je Nikes of andere schoenen op straat staan? Dan gaat het om een soort handelsplekken: er gaat iets in en er wordt iets uitgehaald. Daar kunnen je kinderen beter van afblijven. Je weet niet wat er gebeurt als je daar aan komt,» zegt Wiegman. Door ieders verhalen uit de straat samen te voegen, ontstaat meer zicht op de circuits, netwerken en methodieken. Andrea Wiegman: «Zakelijke dienstverleners als accountants zijn er wel aan gewend dat er fraude wordt gepleegd. Maar in deze workshop gaat het om verhalen over de parallelle economie die we niet altijd in de boeken terugvinden. Daar gaat het om de context waarbinnen de financiële criminaliteit plaats vindt. Waar vinden we haakjes? En wat horen we als we verhalen koppelen? Zo kunnen we steeds een nieuw stukje van de puzzel in handen krijgen en beter zicht op die verborgen geldstromen.»
De auteur Lex van Almelo is onafhankelijk juridisch journalist en tekstschrijver.
