"We zijn de hokken aan het veranderen, maar de konijnen blijven hetzelfde"

Michel Klompmaker
Het was weer even schrikken in de niet alledaagse omgeving, de artiestenfoyer om de hoek in de Meet Berlage ruimte van de Beurs van Berlage in Amsterdam-Centrum voor menige accountant. De tweede editie van het Rode Loper Amsterdam Debat stond onder leiding van Endymion Struijs, zelf registeraccountant, bijgestaan door Antoinette Dijkhuizen. De hele accountancysector was bij monde van haar beroepsorganisatie NBA voorzitter Marco van der Vegte duidelijk nog niet bijgekomen van het een-tweetje tussen de AFM en het Ministerie van Financiën. Het resultaat was een mokerslag voor de sector en dat bleek overduidelijk tijdens het debat tussen de accountants onderling en de NBA. 
Voorzitter Van der Vegte was duidelijk ontdaan en verdedigde de sector door te stellen dat er de afgelopen 4 jaren al zo’n 53 maatregelen waren doorgevoerd. Hij memoreerde de aanwezigen erop dat Nederland toch een soort gidsland was (is?), dat de sector veel Wft meldingen doet en dat zij als sector de complimenten ontvangt van de FIOD.
In juni 2018, toen Van der Vegte aantrad als nieuwe voorzitter legde hij de nadruk op het hervinden van trots op het accountantsberoep. “Het imago van accountants is slecht. Dat doet ons allemaal pijn. Het doet mij pijn. Maar daar zijn we zelf schuldig aan, we zijn teveel naar binnen gekeerd en zullen moeten openstaan voor kritiek. We zullen dus verder moeten veranderen om te laten zien dat we wel lef hebben, voor ons mooie beroep staan en daar transparant over zijn.” Hij noemde toentertijd in zijn speech vier speerpunten die hij centraal stelt in zijn voorzitterschap. Het verbetertraject in de sector moet worden doorgezet en moet zichtbaar worden gemaakt in het Dashboard Accountancy. “Dit helpt om beter zichtbaar te maken hoe we ons inzetten, hoe we het publieke belang dienen, hoe we omgaan met fraude-risicofactoren, continuïteit en de toepassing van de standaarden. En we laten zien waar we moeten leren en verbeteren.”
Is er dan sprake van maatschappelijke onvrede, vroeg iemand zich af. Berry Wammes, directeur NBA viel de voorzitter bij: «De tijd van grote auto’s en achteroverleunen is voorbij. Er zijn nog wel incidenten, maar er is echt wat veranderd.» Vanuit de zaal kwam toch het verwijt dat de sector weinig zichtbaar is, zowel op TV als in de kranten en een van de vrouwelijke aanwezigen stelde dat «we de hokken aan het veranderen zijn, maar dat de konijnen hetzelfde blijven» .
De voorzitter beloofde ter plaatse beterschap en kondigde ook verdere ingrijpen aan bij het bestuur, zoals al aangekondigd was bij zijn aantreden in juni 2018. Nu zitten er nog 13 personen in het bestuur op 800 actieve leden. Volgende maand gaat het bestuur naar 7 leden, met als uiteindelijke doel 5. Ook zullen externe niet accountants worden toegevoegd.  Eén van de aanwezige accountants kwam tot de volgende vaststelling: «Wij zijn niet van het volk.» Van der Vegte kondigde verder aan dat begin 2019 met het Dashboard Accountancy van start wordt gegaan.
Code Accountantsorganisaties wordt ingetrokken
De NBA en de oob-accountantsorganisaties hebben besloten om per 31 december 2018 de Code Accountantsorganisaties in te trekken. In 2012 hebben de oob-accountantsorganisaties de Code Accountantsorganisaties (Code Toezicht en Transparantie) ondertekend. De Code bevat een aantal bepalingen die toezagen op het borgen van het publiek belang in de oob-accountantsorganisatie, onder andere door de instelling van een commissie Publiek Belang die daarop moest toezien. In de afgelopen jaren zijn alle belangrijke elementen en bepalingen uit de Code in wet- en regelgeving opgenomen. Eén van de meest in het oog springende was het instellen van Raden van Commissarissen, die de bestaande commissies Publiek Belang overbodig maakten. De noodzaak van een separate code is hiermee vervallen.
Tuchtrecht in de praktijk
Het tweede deel van de bijeenkomt was gereserveerd voor Piet Klop RA MGA. Hij mocht zijn persoonlijke ervaringen als controlerend accountant namens Deloitte (tot en met 2009) delen met de collega’s over de Vestia affaire, een affaire, die zoals bekend de nodige landelijke impact heeft gehad. Klop kon natuurlijk niet inhoudelijk op de zaak ingaan, maar hij vertelde openlijk over zijn relatie met de pers in die tijd en over de vernederende verhoortechnieken. Hij gaf nog even een korte geschiedenisles over het ontstaan van het beroep en gaf tussendoor nog even een mooie definitie van een jaarrekening: «Een scherpe foto van een mistige situatie.» En daar mochten de aanwezige accountants en genodigden even over nadenken, voordat ze naar huis gingen….
Foto: Marco van der Vegte, Voorzitter NBA.
Foto: NBA