De kracht van digitale platformen

Hotze Zijlstra
Technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat je je daar als bedrijf niet tegenop kunt investeren. Bedrijven kunnen wel een volledig eigen IT-omgeving willen bouwen, maar daarmee lopen ze het risico dat deze achterhaald is voordat hij operationeel is. Daarnaast leiden deze inspanningen af van de kernactiviteiten en -competenties. Veel gemakkelijker is het om het IT-landschap af te nemen op basis van services. Dat stelt Kenny van Ierlant Digital Thought Leader van het KNVI en Global Leader Digital Platform Program van het in digitale transformaties gespecialiseerde Virtual Clarity. Van Ierlant verzorgt een keynote tijdens de IBM Watson Summit van 14 juni aanstaande in Amsterdam, maar hij sprak al eerder op 1 juni in Baarn tijdens het Risk & Compliance Jaarcongres, waar bovenstaande foto van hem werd genomen.

Is het echt zo dat het bij cloudplatformen vooral draait om de mogelijkheden, en minder om de technologie?
Ken van Ierlant: «Die kant gaat het wel op. De traditionele systemen zijn met de door de jaren heen aangeschafte hard- en software inmiddels veel te duur geworden. Vroeger waren deze oplossingen ‘the cost of doing business’, inmiddels is het ‘the cost that drives you out of business’. Het is inderdaad niet primair de technologie die organisaties richting platformen drijft, maar wat je als organisatie nodig hebt om business te kunnen draaien. Daarnaast openen deze platformen natuurlijk tot voor kort ongekende mogelijkheden.
Bij een analyse van de balans van grote ondernemingen, dan zie je dat teveel geld vast zit in te hoog gewaardeerde activa, waardoor er geen middelen vrij gemaakt kunnen worden voor innovatie en verandering. Het rendement op ingebracht kapitaal is negatief. Technologie is een zo vluchtig fenomeen geworden dat de traditionele economische modellen niet meer werken. Het geïnvesteerde vermogen staat letterlijk te sublimeren – het verdampt waar je bij staat. Eigenlijk zou je die investeringen als organisatie versneld moeten afschrijven, maar veel bedrijven zitten in een ‘catch 2020’. Via de cloud hebben ze de toegang tot platformen met meer snelheid, flexibiliteit en functionaliteit, tegen een fractie van de kosten. Maar om bedrijfseconomische redenen willen of kunnen ze ze de stap niet maken. Dat is dodelijk.”
Bij welke bestuurder of functie zit in jullie ogen precies het probleem?
Ken van Ierlant: “Het zit op meerdere plaatsen. Je hebt vanuit het bestuur twee stromen: enerzijds een door de CFO gedreven capex oftewel het kapitaliseren van de operationele uitgaven. Tegelijkertijd zie je door de CIO gedreven api-initiatieven, die in feite de complexiteit alleen maar verdoezelen. Ze leggen als het ware een schil over de legacy. Geen van beide benaderingen gaat het bedrijf verder helpen.
Wanneer je dertig tot veertig jaar hebt geïnvesteerd in eigen systemen, en je hebt gaandeweg ook nog eens de nodige overnames gedaan, dan is er veelal sprake van een behoorlijke spaghetti. Bedrijven willen hierop wel besparen en brengen alles zoveel mogelijk als IaaS onder bij een grote cloudleverancier. Zo krijg je een ontzettend complexe en dure hybride omgeving, omdat je werkelijk alles aan elkaar moet knopen. Bedrijven hebben teveel compromissen moeten sluiten. Omdat ze enerzijds vast zaten aan hun oude landschap, en tegelijk wel snelheid willen maken, kozen ze in veel gevallen voor het hybride cloudmodel.”
De uitdaging is dat organisaties niet weten welk platform het best aansluit op hun business.
Ken van Ierlant: » Vroeger was dat simpel, want de IT werd simpelweg aangepast aan het eigen businessmodel en operationele model, of andersom. Inmiddels is sprake van een totaal andere dynamiek. De businessmodellen veranderen zo snel, dat je een IT-platform moet hebben dat deze veranderingen voortdurend kan volgen. Het IT-platform is dus een afspiegeling van de business en de operatie. Het moet veel meer agile zijn dan vroeger. Standaardisatie is ‘the name of the game’. Wanneer 80 procent van je IT standaard is, kun je daaromheen snelheid maken en onderscheidend zijn. Kijkend naar de configuratie van de technologiemarkt bestaat deze goed beschouwd uit een zestal spelers die er op platformniveau een levensvatbare propositie op na houden: Google, Amazon, Microsoft, IBM en Oracle en SAP. Hun investeringen lopen in de vele miljarden; een door kapitaal gedomineerd gevecht op mondiale schaal. Het voordeel is dat je daar als organisatie tegen een relatief geringe investering op kunt meeliften.”
Hoe zouden bedrijven moeten migreren maar de nieuwe wereld?
Ken van Ierlant: “Het draait feitelijk om de orkestratie van grotere leveranciers, aangevuld met kleinere nichespelers. Vandaag de dag geldt het principe van ‘the best tool wins’ – door goed naar je business te kijken kun je de optimale services kiezen. Van oud naar nieuw gaat daarbij via de hybride cloud, die slechts een tussenoplossing vormt richting de public cloud met IT-dienstverlening op basis van een catalogus met standaardoplossingen.
In de cloud kun je alles acht keer goedkoper krijgen. Van de bedrijven leeft 99 procent onder de tucht van de markt geldt dat wanneer zij het niet doen, de concurrent het wel doet. Je ziet het overal om je heen. Bedrijven die de stap niet maken worden een prooi voor overname. Hun operating model is zo kostbaar, dat ze niet langer adaptief zijn voor verandering, versnelling en bijvoorbeeld overnames. Alle bestaande IT is te traag, te rigide, te duur en te complex.”
Veel bedrijven veronderstellen dat het bij hen allemaal net even anders werkt, waardoor ze de stap nog niet maken.
Ken van Ierlant: «Het is technologisch onhaalbaar. Je kunt de ontwikkelingen gewoonweg niet bijbenen. Bedrijven die dit wel doen, zullen vroeger of later hun strategie moeten herzien, wat enorme afschrijvingen tot gevolg zal hebben. Verder voorspel ik dat de grote behoefte aan ‘coders’ binnenkort gaat kantelen. Nu worden deze schaarse mensen massaal binnengehaald door bedrijven die zo graag een tech-bedrijf willen worden. Wanneer ze er gedesillusioneerd achter komen dat IT niet hun kernmarkt is, komen al deze mensen weer op de arbeidsmarkt.
Ik snap overigens de verleiding wel om je eigen IT te willen bouwen, zeker waar je onderscheidend wilt zijn. Maar als je een stap achteruit zet, dan zie je dat dit allemaal niet gaat lukken. Je creëert vooral meer legacy, wat zorgt voor een explosie van de kosten. Het zorgt tevens voor extra complexiteit, omdat je api’s bouwt rond een spaghetti van applicaties die daar in de basis niet geschikt voor zijn. Het is niet meer dan uitstel van executie.”
Sommige grote ondernemingen zijn massaal hun eigen platformen aan het bouwen.
Ken van Ierlant: “Ja, in navolging van Netflix, Booking, Spotify enzovoorts. Dat zijn dan hun voorbeelden, dus ze nemen tegelijk methodes over zoals agile, scrum, suqads, devops. Maar die bedrijven hadden ook zonder die mensen en methodes al een stevig platform! Je moet dus beginnen bij het begin.
Als bank kun je wel zeggen dat je een softwarebedrijf bent, maar je hebt als softwarebedrijf niet het geld om te kunnen concurreren met een IBM, Google of Amazon. Die partijen gaan hun platforms gebruiken om diverse markten te disrupten en gaan op basis van klantkennis en -behoeften nieuwe concepten in de markt zetten.] Super interessant. IBM doet het bijvoorbeeld met haar Watson-centrische Bluemix cloudplatform. Daarbij kun je kiezen uit twee benaderingen. Je gebruikt het bijvoorbeeld als startpunt voor de frontend. Dat is mooi, maar doet misschien te weinig recht aan de echte kracht ervan. Je kunt het platform namelijk ook inzetten als basis voor je supply chain, die je daarmee snel en intelligent kunt aanpassen aan veranderende behoeften en partnerships. De gecombineerde kracht van Watson en Bluemix is het optimaal kunnen genereren en gebruiken van data. Dat helpt bedrijven data-centrisch te worden. Kleinere technologiespelers kunnen nooit concurreren met zo’n marktpositie, laat staan dat klantorganisaties het allemaal zelf zouden kunnen bouwen.”
Wat raad je CxO’s van middelgrote en grote organisaties nu aan?
Ken van Ierlant: “Het gaat erom een grote verandering in kleine incrementele stappen door te kunnen voeren; het toepassen van agile principes op de transformatie richting cloudplatformen. Daarbij kan 60 tot 80 procent van de kosten eruit. Op die manier kan de helft van de grote enterprises hun positie voor de nabije toekomst veiligstellen. Je moet daarmee nu starten. Al die 2020-plannen leiden tot niets, domweg omdat je tegen die tijd te laat bent.”
De Watson Amsterdam Summit op 14 juni in Amsterdam leert CxO’s in IT, security en finance om IBM Watson in te zetten om sneller betere resultaten te behalen. Er zijn workshops, demo’s, rondetafels en presentaties voor professionals.